Mở bài
Nếu có dịp hành hương về vùng Thất Sơn linh thiêng của tỉnh An Giang, du khách sẽ không khỏi ngỡ ngàng trước vẻ đẹp hùng vĩ mà huyền bí của bảy ngọn núi. Nhưng để tìm một nơi vừa có thể thưởng ngoạn cảnh sắc, vừa có thể chạm vào những trang sử hào hùng của dân tộc, thì không đâu khác hơn là đồi Tức Dụp. Nằm nép mình bên cạnh núi Tô (Phụng Hoàng Sơn), ngọn đồi nhỏ bé này không chỉ là một thắng cảnh mà còn là một di tích lịch sử cấp quốc gia, một biểu tượng bất khuất cho ý chí và lòng quả cảm của quân và dân An Giang trong cuộc kháng chiến cứu nước.
Thân bài
1. Từ Truyền Thuyết Tiên Nữ Đến "Lò Ảng" Cách Mạng
Đồi Tức Dụp tọa lạc tại xã An Tức, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Ngọn đồi cao 216 mét, với chu vi khoảng 3km, nổi bật trên nền đồng bằng Tà Lọt. Tên gọi "Tức Dụp" bắt nguồn từ tiếng Khmer, có nghĩa là "nước ban đêm", gợi lên một vẻ đẹp hoang sơ và huyền bí.
Vẻ đẹp ấy còn được tô điểm bằng một truyền thuyết dân gian đầy thơ mộng. Tương truyền rằng, thuở xa xưa, các nàng tiên nữ thường giáng trần dạo chơi trên đỉnh Phụng Hoàng Sơn. Trong lúc nô đùa, các nàng đã dùng những phiến đá lớn ném xuống chân núi. Đá chồng lên đá, qua hàng ngàn năm đã tạo nên ngọn đồi Tức Dụp ngày nay. Trò chơi của các nàng tiên đã vô tình tạo ra một hệ thống hang động, đường hầm chằng chịt bên trong quả đồi, được người dân địa phương gọi là các "lò ảng", trông tựa như một tổ ong khổng lồ. Chính cấu trúc địa chất độc đáo, sản phẩm của truyền thuyết này, đã biến Tức Dụp thành một căn cứ địa cách mạng lý tưởng sau này.
2. "Ngọn Đồi 2 Triệu Đô La" - Chứng Tích Hào Hùng
Ngay từ những năm 1930, Tức Dụp đã là nơi che chở cho các chiến sĩ cách mạng. Đến năm 1960, nơi đây trở thành căn cứ quan trọng của Tỉnh ủy An Giang. Nhận thấy vị trí chiến lược này, quân đội Mỹ và Việt Nam Cộng hòa đã quyết tâm san bằng Tức Dụp bằng mọi giá.
Lịch sử của ngọn đồi đã mãi mãi được khắc ghi bằng trận chiến 128 ngày đêm lịch sử vào cuối năm 1968. Đó là một cuộc đối đầu không cân sức đến mức không tưởng:
Phía đối phương: Một lực lượng hùng hậu gồm 18.000 quân lính thuộc các sư đoàn thiện chiến, biệt động quân, cùng với sự yểm trợ của vũ khí tối tân nhất lúc bấy giờ: xe tăng, thiết giáp M113, hàng chục khẩu pháo hạng nặng 105mm và 155mm, cùng với bom B52, B57 rải thảm liên tục.
Phía ta: Chỉ có vỏn vẹn 40 chiến sĩ cách mạng, với vũ khí thô sơ, những trái bom tự chế và một ý chí sắt đá.
Trong suốt 128 ngày đêm, kẻ thù đã biến ngọn đồi thành một chảo lửa, dội xuống hàng vạn tấn bom đạn. Thế nhưng, dựa vào hệ thống "lò ảng" hiểm trở và lòng quả cảm phi thường, 40 chiến sĩ của ta đã kiên cường bám trụ, chiến đấu và làm nên một kỳ tích. Kết quả, ta đã giành thắng lợi vẻ vang, buộc kẻ thù phải trả một cái giá đắt: 2.700 lính thiệt mạng, hàng chục xe thiết giáp và máy bay bị phá hủy. Tổng chi phí mà quân đội Mỹ phải bỏ ra cho chiến dịch này lên tới 2 triệu đô la Mỹ. Từ đó, cái tên "Ngọn đồi 2 triệu đô la" ra đời, một danh xưng đầy kiêu hãnh và cũng đầy mỉa mai cho sự thất bại của một thế lực quân sự hùng mạnh trước ý chí của con người Việt Nam.
3. Tức Dụp Ngày Nay - Hồi Sinh Trên Mảnh Đất Anh Hùng
Chiến tranh lùi xa, Tức Dụp không còn trơ trọi, xơ xác vì bom đạn. Ngày 1 tháng 4 năm 1985, Bộ Văn hóa đã công nhận đồi Tức Dụp là Di tích Lịch sử Văn hóa cấp Quốc gia và trao tặng 8 chữ vàng: "Kiên Cường Bám Trụ, Giữ Vững Núi Tô".
Ngày nay, nhờ bàn tay con người, màu xanh của sự sống đã phủ kín ngọn đồi. Tức Dụp đã trở thành một khu du lịch lịch sử - sinh thái hấp dẫn. Du khách đến đây không chỉ để dã ngoại, hóng mát, mà còn để trải nghiệm và tri ân quá khứ. Bạn có thể khám phá những ngóc ngách của hệ thống hang động, nơi vẫn còn hằn dấu tích của một thời đạn bom. Ngoài ra, khu du lịch còn có các hoạt động giải trí như khu bắn súng, vườn thú với nhiều loài quý hiếm như đà điểu, cá sấu, và các trò chơi dân gian để du khách thư giãn và thưởng thức những món ăn đặc sản đồng quê.
Kết bài
Tức Dụp hôm nay đã được con người điểm tô để trở nên xinh tươi và đẹp đẽ hơn, nhưng không gì có thể xóa phai những dấu tích xương máu, những biến cố lịch sử đã in hằn vào từng vách đá. Ngọn đồi ấy là một di tích sống, một bài học lịch sử vô giá. Nó đã và đang được người dân An Giang bảo vệ, xây dựng để ngày càng đẹp hơn, trở thành niềm tự hào không chỉ của riêng An Giang mà của cả đất nước Việt Nam, sừng sững uy nghiêm giữa đất trời như một minh chứng cho một quá khứ hào hùng không thể nào quên.
