Tuyệt đối không cần đến dao cạo hiện đại. Người cổ đại, với sự khéo léo và kiến thức sâu sắc về tự nhiên, đã có những phương pháp cạo râu cực kỳ hiệu quả bằng chính những vật liệu sẵn có xung quanh họ.
Trái với hình ảnh "người thượng cổ" râu ria xồm xoàm mà chúng ta thường thấy trong phim ảnh, bằng chứng khảo cổ cho thấy con người từ rất sớm đã quan tâm đến việc vệ sinh và chải chuốt. Việc cạo râu không chỉ vì thẩm mỹ mà còn vì các lý do thực tế như vệ sinh và tín hiệu xã hội.
Dưới đây là những cách mà tổ tiên săn bắn hái lượm của chúng ta đã "tút tát" lại nhan sắc của mình.
1. "Dao Cạo" Từ Lòng Đất: Sức Mạnh Của Đá Obsidian và Đá Lửa
Đây là phương pháp phổ biến và hiệu quả nhất. Tuy nhiên, không phải bất kỳ hòn đá nào cũng có thể dùng được. Người cổ đại đã lựa chọn rất kỹ những loại đá có cấu trúc hạt siêu mịn và có khả năng tạo ra cạnh sắc khi bị ghè vỡ, tiêu biểu nhất là:
- Đá Obsidian (Thủy tinh núi lửa): Đây là "thép phẫu thuật" của thời tiền sử. Khi được đập vỡ đúng kỹ thuật, obsidian tạo ra những mảnh vỡ với cạnh sắc đến mức vi mô. Một lưỡi dao obsidian có thể sắc hơn gấp nhiều lần so với một con dao mổ bằng thép cao cấp nhất ngày nay. Trên thực tế, do khả năng tạo ra vết cắt cực kỳ mịn và ít gây tổn thương tế bào, dao mổ bằng obsidian vẫn còn được sử dụng trong một số ca phẫu thuật chuyên biệt hiện đại.
- Đá Lửa (Flint): Dù không sắc bén bằng obsidian, đá lửa phổ biến hơn nhiều và cũng có thể tạo ra những cạnh dao đủ sắc để cạo râu một cách sạch sẽ.
Bằng kỹ thuật "ghè đẽo đá" (knapping), người cổ đại sẽ đập vào lõi đá theo một góc chính xác để tách ra những mảnh dài, mỏng được gọi là "lưỡi dao". Những lưỡi dao nguyên bản sắc nhất này sẽ được dùng cho các công việc đòi hỏi sự chính xác cao như cạo râu hoặc rạch da. Khi lưỡi dao bị cùn đi, nó sẽ được tái sử dụng làm dao cắt thông thường hoặc được sửa lại thành một công cụ khác như mũi giáo hay dụng cụ nạo.
2. Lưỡi Dao "Hữu Cơ": Sự Linh Hoạt Của Tre và Vỏ Sò
Ở những nơi không có sẵn các loại đá phù hợp, hoặc ở những vùng có thảm thực vật phong phú, người cổ đại đã tìm ra những giải pháp thay thế từ thiên nhiên.
- Tre và các loại cây họ Sậy: Một cật tre hoặc một mảnh sậy khi được chẻ ra sẽ tạo thành một cạnh rất cứng và sắc. Lớp silica tự nhiên trên bề mặt vỏ cây hoạt động như một lưỡi dao vi mô, hoàn toàn đủ khả năng để cắt râu. Mặc dù những lưỡi dao này cùn đi khá nhanh, nhưng chúng lại cực kỳ dễ kiếm và dễ làm mới.
- Vỏ Sò: Các cạnh sắc của những con sò, trai, hến cũng là một công cụ cạo râu hiệu quả. Sau khi ăn phần thịt bên trong, người cổ đại có thể mài nhẹ cạnh vỏ vào đá để tạo ra một lưỡi dao cạo đơn giản.
 |
| Ảnh: bề mặt một lưỡi của dao làm bằng mẫu đá núi lửa |
3. Các Phương Pháp Khác: Nhổ và Mài Mòn
Ngoài việc cạo, người cổ đại còn có các phương pháp khác để loại bỏ râu tóc.
- Nhổ râu: Đây là một phương pháp khá đau đớn nhưng hiệu quả. Họ có thể sử dụng hai mảnh vỏ sò kẹp lại với nhau như một chiếc nhíp để nhổ từng sợi râu.
- Mài mòn: Sử dụng các loại đá nhám (như đá bọt) để chà xát lên da cũng là một cách để làm rụng lông và râu, mặc dù phương pháp này có thể gây kích ứng da.
Kết luận, người cổ đại không hề lạc hậu. Họ là những bậc thầy trong việc tận dụng môi trường xung quanh. Bằng những công cụ đơn giản nhưng sắc bén đến không ngờ, họ hoàn toàn có thể duy trì một vẻ ngoài gọn gàng. Hình ảnh một "người thượng cổ" đầu bù tóc rối thực chất chỉ là một sản phẩm của trí tưởng tượng hiện đại hơn là một thực tế lịch sử.
