Nghịch Lý Mới: Tại Sao Nước Mặn Hơn Lại Gây Tan Băng?
Theo lý thuyết thông thường, băng tan sẽ tạo ra một lớp nước ngọt, lạnh và nhẹ hơn nổi trên bề mặt đại dương. Lớp nước này hoạt động như một "tấm chăn" cách nhiệt, ngăn cách khối băng khổng lồ khỏi các dòng hải lưu ấm và mặn hơn ở tầng nước sâu.
Tuy nhiên, các nhà khoa học đã phát hiện ra một sự thay đổi nghiêm trọng trong chu trình này. Do hiện tượng ấm lên toàn cầu, lượng băng biển hình thành vào mùa đông đang giảm đi. Điều này làm giảm lượng nước ngọt được bổ sung vào bề mặt đại dương khi băng tan vào mùa hè. Kết quả là, lớp nước mặt vẫn giữ độ mặn cao hơn bình thường.
Vì nước mặn đặc và nặng hơn nước ngọt, nó không thể duy trì lớp bảo vệ trên bề mặt. Thay vào đó, nó chìm xuống, gây ra một sự xáo trộn mạnh mẽ trong cột nước. Quá trình này phá vỡ lớp "lá chắn" lạnh, cho phép các dòng hải lưu ấm từ sâu bên dưới có thể tiếp cận và tấn công trực tiếp vào chân các thềm băng và sông băng. Sự tan chảy từ dưới lên này diễn ra nhanh và nguy hiểm hơn rất nhiều so với sự tan chảy từ trên bề mặt.
Hậu Quả Khôn Lường Đối Với Toàn Cầu
- Mực nước biển dâng: Dải băng Nam Cực chứa đủ lượng nước để làm mực nước biển toàn cầu dâng cao khoảng 58 mét. Ngay cả khi chỉ một phần nhỏ của nó tan chảy cũng sẽ gây ra những hậu quả thảm khốc cho hàng trăm triệu người sống ở các vùng ven biển. Các thành phố lớn như New York, Tokyo, Thượng Hải và các vùng trũng như Đồng bằng sông Cửu Long của Việt Nam sẽ phải đối mặt với nguy cơ bị ngập lụt thường xuyên và nghiêm trọng.
- Thay đổi hệ sinh thái: Sự tan chảy hàng loạt làm thay đổi độ mặn và nhiệt độ của đại dương, phá vỡ môi trường sống của các loài sinh vật biển quan trọng như nhuyễn thể (krill) – nguồn thức ăn chính của chim cánh cụt, hải cẩu và cá voi. Sự sụp đổ của chuỗi thức ăn này có thể gây ra một cuộc tuyệt chủng hàng loạt.
- Rối loạn thời tiết: Dòng nước lạnh khổng lồ từ băng tan đổ vào đại dương có thể làm gián đoạn các dòng hải lưu lớn, vốn đóng vai trò điều hòa khí hậu toàn cầu, dẫn đến các hiện tượng thời tiết cực đoan và khó lường hơn ở khắp các châu lục.
Lời Kêu Gọi Hành Động Khẩn Cấp
Phát hiện này nhấn mạnh rằng cuộc khủng hoảng khí hậu đang diễn ra phức tạp và nhanh hơn so với các mô hình dự báo trước đây. Các nhà khoa học nhấn mạnh, không còn thời gian cho sự trì hoãn. Các chính phủ và cộng đồng quốc tế phải thực hiện các biện pháp quyết liệt và ngay lập tức để cắt giảm lượng khí thải nhà kính – nguyên nhân gốc rễ của sự ấm lên toàn cầu.
Hồi chuông báo động từ Nam Cực đang vang lên to hơn và khẩn cấp hơn bao giờ hết. Tương lai của các bờ biển và sự ổn định của hành tinh đang phụ thuộc vào hành động của chúng ta ngay từ hôm nay.
