Blogtheanh (06/8/2025): Trong một động thái được cho là sẽ làm gia tăng căng thẳng trong cuộc chiến vì tương lai của trí tuệ nhân tạo, Elon Musk đã thông báo rằng công ty AI của ông, xAI, sẽ công bố mã nguồn mở của chatbot thế hệ tiếp theo, Grok-2, ngay trong tuần tới. Thông báo này là một thách thức trực tiếp đến các đối thủ như OpenAI và Google, đồng thời củng cố chiến dịch công khai của Musk nhằm kêu gọi sự minh bạch hơn trong việc phát triển AI.
Tuyên bố này, được đưa ra trên nền tảng mạng xã hội X của Musk, hứa hẹn sẽ cho công chúng và các nhà nghiên cứu quyền truy cập chưa từng có vào hoạt động bên trong của một trong những mô hình ngôn ngữ lớn mới nhất trong bối cảnh AI đầy cạnh tranh. Động thái này không chỉ được xem là một đóng góp về mặt kỹ thuật mà còn là một tuyên bố mang tính chiến lược và triết học quan trọng trong cuộc tranh luận đang diễn ra giữa hai trường phái phát triển AI mở và đóng.
Grok, ra mắt lần đầu vào cuối năm 2023, được định vị là một AI có "tính cách có phần nổi loạn", được thiết kế để trả lời những câu hỏi "hóc búa" hoặc gây tranh cãi mà các chatbot khác như ChatGPT của OpenAI hay Gemini của Google được lập trình để né tránh. Điểm độc đáo của nó là khả năng truy cập thời gian thực vào dòng dữ liệu khổng lồ trên nền tảng X, mang lại cho nó một cá tính cập nhật hơn và đôi khi sắc sảo hơn. Phiên bản Grok-2 sắp tới được kỳ vọng sẽ có những cải tiến hiệu suất đáng kể so với người tiền nhiệm.
Một Động Thái Chiến Lược Bắt Nguồn Từ Nguyên Tắc và Sự Cạnh Tranh
Quyết định mở mã nguồn Grok-2 của Musk được nhiều người xem là sự tiếp nối trực tiếp mối thâm thù công khai của ông với OpenAI, một công ty mà ông đồng sáng lập nhưng sau đó đã rời đi. Đầu năm nay, Musk đã đệ đơn kiện OpenAI và CEO Sam Altman, cáo buộc công ty đã từ bỏ sứ mệnh phi lợi nhuận, mã nguồn mở ban đầu để theo đuổi lợi nhuận cùng với đối tác Microsoft. Bằng cách công khai mã nguồn của Grok, Musk đang định vị xAI là người thừa kế thực sự cho tinh thần cởi mở, hợp tác mà ông cho rằng OpenAI đã từ bỏ.
Ngoài sự cạnh tranh, động thái này còn phục vụ một số mục đích chiến lược:
Thúc đẩy tốc độ phát triển: Bằng cách mở mã nguồn, xAI mời gọi một cộng đồng toàn cầu gồm các nhà phát triển và nhà nghiên cứu cùng xem xét, cải thiện và xây dựng dựa trên công nghệ của họ. Cách tiếp cận hợp tác này có thể đẩy nhanh tốc độ phát triển và giúp xAI bắt kịp các đối thủ đã có tên tuổi.
Thúc đẩy sự minh bạch và an toàn: Musk là người thường xuyên lên tiếng chỉ trích những nguy cơ tiềm tàng của AI, cảnh báo rằng các mô hình "mã nguồn đóng" được phát triển bí mật bởi một vài gã khổng lồ công nghệ có thể gây nguy hiểm cho nhân loại. Ông cho rằng việc mở mã nguồn cho phép sự giám sát của công chúng và phân bổ quyền lực một cách rộng rãi hơn.
Xây dựng một hệ sinh thái: Chiến lược này đi theo con đường mà các công ty như Meta đã vạch ra với các mô hình Llama của họ. Bằng cách cung cấp một mô hình nền tảng mạnh mẽ và miễn phí, xAI có thể nuôi dưỡng một hệ sinh thái các ứng dụng và dịch vụ được xây dựng trên công nghệ của mình, có khả năng tạo ra các cơ hội thương mại trong tương lai cho các phiên bản chuyên biệt, độc quyền.
Gia Tăng Căng Thẳng Trong Cuộc Tranh Luận Giữa AI Mở và AI Đóng
Ngành công nghiệp AI hiện đang bị chia thành hai phe chính. Một bên là các mô hình "đóng" hay độc quyền từ OpenAI (dòng GPT) và Google (Gemini), nơi mã nguồn và dữ liệu huấn luyện được giữ bí mật, được biện minh bởi các lý do về an toàn và lợi ích thương mại.
Bên còn lại là phong trào "mở" đang ngày càng lớn mạnh, được dẫn đầu bởi Meta và công ty khởi nghiệp của Pháp, Mistral AI. Quyết định của Musk khi thêm Grok-2 vào kho vũ khí mã nguồn mở đã tiếp thêm hỏa lực đáng kể cho phe này, gây thêm áp lực lên OpenAI và Google trong việc phải giải trình cho cách tiếp cận đóng của họ.
Việc phát hành mã nguồn của Grok-2 vào tuần tới sẽ được cộng đồng công nghệ háo hức chờ đợi, không chỉ vì khả năng kỹ thuật của nó, mà còn vì hiệu ứng gợn sóng mà nó sắp tạo ra trên toàn bộ bối cảnh AI. Đó là một tín hiệu rõ ràng rằng cuộc tranh luận về cách thức trí tuệ nhân tạo nên được xây dựng, kiểm soát và chia sẻ vẫn còn lâu mới kết thúc.
