Thoạt nhìn, với thân hình đồ sộ và vẻ ngoài đáng sợ, nhiều người sẽ lầm tưởng nó là một loài khủng long. Nhưng sự thật còn đáng kinh ngạc hơn: sinh vật này không phải khủng long, mà là một thành viên của nhóm Therapsid, hay còn gọi là "bò sát giống thú". Đây chính là dòng dõi tổ tiên sơ khai đã tiến hóa để khai sinh ra tất cả các loài động vật có vú, bao gồm cả con người chúng ta.
"Cá Sấu Đội Vương Miện" và Bí Ẩn Những Chiếc Sừng
Tên của nó, Estemmenosuchus, có nguồn gốc từ tiếng Hy Lạp và có nghĩa là "cá sấu đội vương miện", một cái tên phản ánh hoàn hảo vẻ ngoài độc nhất vô nhị. Hộp sọ của nó không giống bất cứ thứ gì khác, được trang trí bằng một bộ sưu tập các cấu trúc giống như sừng nhô ra theo mọi hướng. Hai chiếc sừng lớn nhất mọc lên từ đỉnh đầu, trong khi những chiếc nhỏ hơn mọc ra từ má và cằm, tạo nên một chiếc "vương miện" xương đầy ấn tượng.
Nhưng chiếc vương miện này dùng để làm gì? Đây vẫn là một trong những bí ẩn lớn nhất đối với các nhà cổ sinh vật học. Các giả thuyết hàng đầu bao gồm:
Công cụ phô trương: Giống như bộ gạc của hươu nai hay bộ lông sặc sỡ của chim công ngày nay, những chiếc sừng này có thể được dùng để thu hút bạn tình. Con đực có bộ sừng lớn và ấn tượng nhất sẽ có cơ hội giao phối cao hơn.
Vũ khí trong các cuộc đấu tay đôi: Các con đực có thể đã sử dụng sừng để đối đầu với nhau nhằm tranh giành lãnh thổ hoặc quyền giao phối, tương tự như cách cừu sừng lớn húc nhau.
Cơ chế phòng thủ: Mặc dù không sắc nhọn, bộ sừng cứng cáp có thể là một phương tiện răn đe hiệu quả, giúp bảo vệ Estemmenosuchus khỏi những kẻ săn mồi hàng đầu thời bấy giờ như Gorgonopsid.
Người Khổng Lồ Hiền Lành Của Kỷ Permi
Với chiều dài có thể lên tới 5 mét (tương đương một chiếc xe hơi) và thân hình chắc nịch, nặng nề, Estemmenosuchus là một trong những loài động vật lớn nhất trong hệ sinh thái của nó. Dựa vào cấu trúc răng, các nhà khoa học tin rằng nó chủ yếu là một loài ăn thực vật di chuyển chậm chạp. Tuy nhiên, một số bằng chứng cho thấy răng cửa của nó khá lớn, dấy lên khả năng nó có thể là một loài ăn tạp cơ hội, không từ chối một bữa ăn thịt nếu có cơ hội.
Một khám phá thú vị khác là các hóa thạch của Estemmenosuchus thường được tìm thấy gần các vùng đồng bằng ngập lụt cổ đại. Điều này, cùng với cấu trúc cơ thể của nó, cho thấy nó có thể đã có lối sống bán thủy sinh, dành nhiều thời gian ở dưới nước giống như hà mã ngày nay.
Mảnh Ghép Quan Trọng Của Lịch Sử
Các di tích hóa thạch của sinh vật đáng kinh ngạc này đã được khai quật gần như độc quyền tại vùng Perm của Nga, nơi mà kỷ địa chất này được đặt tên theo. Những bộ xương được bảo quản tốt đã cung cấp cho các nhà khoa học những manh mối vô giá về một giai đoạn quan trọng trong lịch sử sự sống: sự chuyển tiếp từ bò sát sang động vật có vú.
Estemmenosuchus cho chúng ta thấy sự đa dạng và phức tạp của sự sống rất lâu trước khi khủng long xuất hiện. Nó là một minh chứng cho thấy con đường tiến hóa không phải là một đường thẳng, mà là một bụi cây rậm rạp với vô số nhánh kỳ lạ và tuyệt vời. Sinh vật đội vương miện này không chỉ là một quái vật thời tiền sử; nó là một phần của câu chuyện nguồn gốc của chúng ta, một người họ hàng xa xôi đã bước đi trên Trái Đất và để lại dấu ấn không thể phai mờ trong cuốn biên niên sử của sự sống.