Đó là chiếc chân được bảo quản gần như hoàn hảo của một con khủng long, với đầy đủ xương, cơ và quan trọng nhất là lớp da còn nguyên vẹn.
Tanis - Nấm Mồ Của Một Ngày Tận Thế
Phát hiện này không chỉ là một hóa thạch đơn thuần; nó là một bức ảnh chụp nhanh từ những khoảnh khắc cuối cùng của Kỷ Phấn Trắng. Địa điểm Tanis, một phần của Hệ tầng Hell Creek nổi tiếng, được ví như một "Pompéi của thời khủng long". Các nhà khoa học tin rằng chỉ trong vòng vài giờ, thậm chí vài phút sau vụ va chạm của tiểu hành tinh Chicxulub, một cơn sóng thần nội địa khổng lồ (gọi là sóng seiche), gây ra bởi sóng địa chấn từ vụ va chạm, đã càn quét qua khu vực này.
Cơn sóng hung tợn đã cuốn theo mọi sinh vật trên đường đi của nó và chôn vùi chúng ngay lập tức dưới một lớp trầm tích dày. Chính quá trình chôn vùi cực nhanh này đã tạo ra điều kiện bảo quản phi thường, ngăn chặn sự phân hủy và lưu giữ lại mọi thứ gần như nguyên trạng.
Nạn Nhân Bất Đắc Dĩ: Chân Dung Thescelosaurus
Chiếc chân thuộc về một con Thescelosaurus, một loài khủng long ăn thực vật hiền lành, có kích thước tương đương một con ngựa pony nhỏ. Các nhà khoa học có thể hình dung ra cảnh tượng bi thảm: con Thescelosaurus này có thể đang bình thản kiếm ăn bên một bờ sông thì thảm họa ập đến. Nó không chết vì đói khát hay bệnh tật, mà bị giết chết và chôn vùi bởi chính những hậu quả trực tiếp từ vụ va chạm tiểu hành tinh cách đó hàng ngàn cây số.
Bằng chứng củng cố giả thuyết này là sự hiện diện của các mảnh vỡ từ vụ va chạm ngay trong lớp đất đá bao quanh chiếc chân. Các nhà khoa học đã tìm thấy những hạt thủy tinh li ti (microtektites) – hình thành từ đá nóng chảy bị bắn vào khí quyển rồi rơi trở lại như một cơn mưa thủy tinh – và các khoáng vật bị biến đổi do áp suất cực lớn (shocked minerals). Đây là những "dấu vân tay" không thể chối cãi của tiểu hành tinh Chicxulub.
Cửa Sổ Vô Giá Nhìn Về Thế Giới Đã Mất
Điều khiến phát hiện này thực sự đột phá chính là lớp da được bảo quản đến từng chi tiết. Đây không phải là một dấu hằn mờ nhạt trên đá, mà là chính lớp da thật, đã được khoáng hóa qua hàng triệu năm. Các nhà khoa học có thể quan sát rõ ràng họa tiết vảy, nghiên cứu cấu trúc và kết cấu của nó, mang lại một cái nhìn chân thực chưa từng có về ngoại hình của khủng long.
Phát hiện này giúp chúng ta trả lời những câu hỏi mà xương cốt không thể: Da khủng long thực sự trông như thế nào? Nó có giống da cá sấu không? Cấu trúc của nó giúp chúng thích nghi với môi trường ra sao? Trước đây, những hiểu biết về da khủng long rất hiếm hoi, chủ yếu dựa trên những mảnh hóa thạch rời rạc. Chiếc chân ở Tanis cung cấp một bộ dữ liệu hoàn chỉnh, thách thức các giả định cũ và mở ra một chương mới trong việc nghiên cứu sinh học khủng long.
Hóa thạch này không chỉ là một bộ phận cơ thể của một con vật đã chết. Nó là một di vật từ những giây phút cuối cùng của một thế giới, một câu chuyện bi thảm được kể lại qua 66 triệu năm, mang đến cho chúng ta sự kết nối sâu sắc và chân thực nhất với thời đại của những sinh vật khổng lồ từng thống trị hành tinh.
