Phát hiện này, được tìm thấy trong mỏ đá vôi Solnhofen nổi tiếng của Đức, được coi là một trong những bằng chứng hiếm hoi nhất về sự tương tác giữa động vật săn mồi ở hai môi trường hoàn toàn khác biệt biển cả và bầu trời.
Bức Tranh Hóa Thạch "Đóng Băng" Khoảnh Khắc Tử Vong
Phiến đá vôi Solnhofen, nơi lưu giữ hóa thạch, nổi tiếng thế giới nhờ khả năng bảo quản các sinh vật cổ đại một cách phi thường, đến từng chi tiết nhỏ nhất. Và lần này, nó đã không làm thất vọng.
Hóa thạch cho thấy một cảnh tượng rõ nét:
Kẻ Săn Mồi Dưới Nước: Một con cá săn mồi lớn thuộc chi Aspidorhynchus, một loài cá cổ đại có thân hình ngư lôi và bộ hàm sắc nhọn.
Nạn Nhân Trên Không: Một con thằn lằn bay thuộc chi Rhamphorhynchus, loài bò sát biết bay phổ biến thời bấy giờ, có sải cánh đáng kể và chiếc đuôi dài đặc trưng.
Điều khiến hóa thạch này trở nên độc nhất vô nhị là nó không chỉ đơn thuần cho thấy hai bộ xương nằm cạnh nhau. Nó ghi lại chính xác khoảnh khắc Aspidorhynchus phóng lên và kẹp chặt bộ hàm của mình vào một bên cánh của Rhamphorhynchus. Chúng bị "đóng băng" trong tư thế tấn công và giãy giụa cuối cùng.
Bi Kịch Kép Và Sự Bảo Quản Hoàn Hảo
Các nhà khoa học đã tái dựng lại kịch bản bi thảm nhưng đầy kịch tính này. Họ tin rằng con thằn lằn bay Rhamphorhynchus đang bay lượn sát mặt biển, có lẽ là để săn những con cá nhỏ. Đây là một hành vi kiếm ăn phổ biến của chúng.
Trong một khoảnh khắc mất cảnh giác, khi nó sà xuống quá gần, một "ngư lôi sống" Aspidorhynchus đã phát hiện cơ hội. Con cá khổng lồ lao vọt lên từ bên dưới, thực hiện một cú đớp chính xác vào cánh của thằn lằn bay.
Cuộc vật lộn có thể đã diễn ra ngay sau đó. Con cá cố gắng kéo con mồi xuống nước, trong khi con thằn lằn bay tuyệt vọng đập cánh để thoát thân. Tuy nhiên, có vẻ như cú đớp đã làm gãy cánh, và trọng lượng của con cá quá lớn. Bi kịch ập đến với cả hai.
Các nhà khoa học tin rằng cuộc vật lộn đã kéo cả hai sinh vật chìm nhanh xuống đáy đầm phá. Chúng nhanh chóng bị vùi lấp trong lớp trầm tích bùn mịn, trong một môi trường gần như không có oxy (anoxic). Chính điều kiện thiếu oxy này đã ngăn chặn quá trình phân hủy, giúp bảo quản hoàn hảo cả hai sinh vật trong suốt 150 triệu năm cho đến ngày nay.
Viết Lại Hiểu Biết Về Chuỗi Thức Ăn Cổ Đại
Phát hiện này còn hơn cả một câu chuyện cổ xưa thú vị; nó cung cấp những bằng chứng khoa học vô giá, làm thay đổi hiểu biết của chúng ta về hệ sinh thái Kỷ Jura.
1. Không Nơi Nào An Toàn: Chúng ta thường hình dung các hệ sinh thái cổ đại được phân chia rõ rệt: khủng long thống trị mặt đất, thằn lằn biển bá chủ đại dương, và thằn lằn bay làm chủ bầu trời. Hóa thạch này đã phá vỡ ranh giới đó. Nó tiết lộ rằng ngay cả những kẻ săn mồi trên không cũng không hề an toàn. Bầu trời cũng nằm trong tầm ngắm của những kẻ săn mồi cơ hội từ vực sâu.
2. Bằng Chứng Trực Tiếp Hiếm Hoi: Việc tìm thấy bằng chứng trực tiếp về hành vi săn mồi (predator-prey) trong hồ sơ hóa thạch đã là rất hiếm. Nhưng việc tìm thấy bằng chứng về sự tương tác săn mồi giữa hai loài thuộc hai môi trường hoàn toàn khác nhau (không khí và biển) gần như là điều chưa từng có. Nó cho thấy một hệ sinh thái năng động và phức tạp hơn nhiều so với những gì chúng ta tưởng tượng.
Đối với các nhà cổ sinh vật học, hóa thạch này là một cửa sổ nhìn thẳng vào thế giới hoang dã, thô sơ của thời tiền sử—một thế giới mà sự sống còn phụ thuộc vào những cuộc chạm trán trong tích tắc. Đây là một trong những khoảnh khắc kịch tính nhất của tự nhiên, được lưu giữ vĩnh cửu trong đá.
