Đau mắt đỏ, hay còn gọi là viêm kết mạc, là tình trạng viêm lớp màng trong suốt trên bề mặt nhãn cầu. Nguyên nhân phổ biến nhất gây ra dịch đau mắt đỏ là do Adenovirus. Bệnh này cực kỳ dễ lây lan, chỉ cần một người trong nhà mắc bệnh thì có đến 90% khả năng các thành viên khác cũng sẽ bị lây nhiễm. Trẻ nhỏ, đặc biệt là các bé dưới 3 tuổi, có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên rất nhạy cảm và dễ mắc bệnh.
1. Dấu Hiệu Nhận Biết Đau Mắt Đỏ
Bệnh thường khởi phát đột ngột và có các triệu chứng rõ ràng:
Mắt đỏ và có ghèn: Ban đầu, người bệnh thường bị đỏ một mắt, sau đó nhanh chóng lan sang mắt thứ hai. Mắt tiết ra nhiều ghèn (dử), đặc biệt là sau khi ngủ dậy, khiến hai mí mắt dính chặt và khó mở. Dử mắt có thể có màu xanh hoặc vàng.
Cảm giác khó chịu: Mắt có cảm giác cộm như có cát bên trong, đau nhức, ngứa và chảy nhiều nước mắt.
Sưng nề: Mi mắt sưng lên, mọng nước.
Triệu chứng toàn thân: Một số người bệnh có thể kèm theo các triệu chứng như mệt mỏi, sốt nhẹ, đau họng, ho, và nổi hạch sau tai.
Thông thường, thị lực của người bệnh không bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, nếu bệnh tiến triển nặng với các triệu chứng như mắt phù đỏ, xuất huyết dưới kết mạc, hoặc có màng trong mắt, cần đến bệnh viện ngay lập tức để tránh các biến chứng nguy hiểm.
2. Nguyên Tắc "Vàng" Để Phòng Ngừa Lây Lan
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Khi trong nhà hoặc môi trường xung quanh có người bị đau mắt đỏ, cần tuân thủ nghiêm ngặt các nguyên tắc sau:
Cách ly: Người bệnh nên được cách ly, hạn chế tiếp xúc với người khác, đặc biệt là trẻ em. Trẻ bị đau mắt đỏ cần được cho nghỉ học từ 5-7 ngày để tránh lây lan trong lớp.
Vệ sinh cá nhân tuyệt đối:
Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng diệt khuẩn.
Không dùng chung khăn mặt, chậu rửa, gối, kính mắt, hoặc lọ thuốc nhỏ mắt.
Người bệnh không nên dụi tay vào mắt.
Vệ sinh nhà cửa: Lau chùi tay nắm cửa, đồ chơi, điện thoại và các vật dụng người bệnh thường xuyên tiếp xúc bằng dung dịch sát khuẩn.
3. Hướng Dẫn Chăm Sóc Tại Nhà Khi Bị Đau Mắt Đỏ
LƯU Ý QUAN TRỌNG: Các thông tin dưới đây chỉ mang tính tham khảo. Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, đặc biệt là cho trẻ nhỏ và trẻ sơ sinh.
1. Vệ sinh mắt:
Sử dụng nước muối sinh lý (NaCl 0,9%) để nhỏ mắt thường xuyên, khoảng 6-7 lần/ngày cho người bệnh và 4-5 lần/ngày cho người khỏe mạnh để rửa trôi mầm bệnh và phòng ngừa.
Nguyên tắc: Mỗi người phải dùng một lọ thuốc nhỏ mắt riêng biệt, tuyệt đối không dùng chung.
2. Giảm viêm sưng và phù nề:
Trong trường hợp mắt bị sưng viêm nhiều, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc uống chống viêm, chống phù nề. Việc sử dụng các loại thuốc này (ví dụ: Alpha Choay) phải tuân theo chỉ định và liều lượng của bác sĩ, tùy thuộc vào độ tuổi và tình trạng bệnh.
3. Lưu ý về thuốc nhỏ mắt kháng sinh:
Đau mắt đỏ do virus không đáp ứng với thuốc kháng sinh. Thuốc nhỏ mắt có chứa kháng sinh (ví dụ: Tobrex) chỉ có tác dụng và cần thiết khi có dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn (ghèn có màu xanh đặc, vàng đặc) và phải được bác sĩ kê đơn. Tuyệt đối không tự ý sử dụng.
4. Tăng cường sức đề kháng cho cơ thể:
Đây là yếu tố quan trọng nhất để cơ thể chống lại virus. Khi mắc bệnh, cần tập trung tăng cường hệ miễn dịch.
Dinh dưỡng: Ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin C từ trái cây (cam, chanh, bưởi).
Nghỉ ngơi: Ngủ đủ giấc để cơ thể có thời gian phục hồi.
Bú mẹ: Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ, cho con bú mẹ càng nhiều càng tốt vì sữa mẹ là nguồn kháng thể tự nhiên tốt nhất.
Thực phẩm bổ sung: Cha mẹ có thể tham khảo ý kiến bác sĩ về việc sử dụng các sản phẩm tăng cường đề kháng phù hợp với độ tuổi của trẻ để giúp con nhanh khỏi bệnh và giảm nguy cơ biến chứng.
5. Biện pháp hỗ trợ giảm đau, sưng tại nhà:
Chườm lạnh: Dùng một chiếc khăn sạch nhúng vào nước mát (không phải nước đá) và đắp nhẹ lên mắt trong vài phút có thể giúp giảm sưng và làm dịu cảm giác khó chịu.
Lô hội (Nha đam): Một số kinh nghiệm dân gian sử dụng phần thịt trong suốt của nha đam đã được làm sạch và ướp lạnh để đắp lên mắt nhằm giảm sưng viêm. Tuy nhiên, phương pháp này tiềm ẩn nguy cơ gây dị ứng hoặc nhiễm trùng nếu không đảm bảo vệ sinh tuyệt đối. Cần hết sức cẩn trọng và tốt nhất nên tham khảo ý kiến chuyên gia y tế trước khi áp dụng.
Cuối cùng, dù đau mắt đỏ có thể tự khỏi, việc chăm sóc đúng cách là rất quan trọng để ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm như viêm giác mạc, có thể để lại sẹo và làm suy giảm thị lực vĩnh viễn. Khi có dấu hiệu bệnh, đặc biệt ở trẻ nhỏ, cách tốt nhất là đến gặp bác sĩ để được chẩn đoán chính xác và tư vấn điều trị an toàn, hiệu quả.
