02/07/2020

Thử Thách "Lunar Loo": Khi NASA Treo Thưởng 35,000 USD Cho Thiết Kế Toilet Trên Mặt Trăng

Khi nghĩ về du hành vũ trụ, chúng ta thường tưởng tượng đến những hình ảnh hoành tráng như tên lửa, tàu con thoi hay các phi hành gia lơ lửng giữa các vì sao. Nhưng có một khía cạnh cực kỳ quan trọng và thực tế của cuộc sống ngoài không gian mà ít người để ý đến: làm thế nào để đi vệ sinh?


Nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề này, NASA đã khởi động một cuộc thi độc đáo mang tên "Lunar Loo Challenge", treo thưởng 35,000 USD cho bất kỳ ai trên thế giới có thể đưa ra một thiết kế nhà vệ sinh thế hệ mới, hiệu quả cho các phi hành gia trong chương trình Artemis – sứ mệnh đưa con người trở lại Mặt Trăng.

Thách Thức Lớn Nhất: Trọng Lực Kép

Khác với nhà vệ sinh trên Trái Đất vốn dựa vào trọng lực để hoạt động, toilet trên Mặt Trăng phải đối mặt với một thách thức kép:

  1. Môi trường vi trọng lực (0g): Khi tàu vũ trụ đang bay trong không gian, mọi thứ đều ở trạng thái không trọng lượng.

  2. Trọng lực Mặt Trăng (1/6g): Khi tàu đổ bộ đã hạ cánh, nó sẽ hoạt động trong môi trường có trọng lực chỉ bằng 1/6 của Trái Đất.

Một thiết kế thành công phải có khả năng hoạt động trơn tru trong cả hai điều kiện hoàn toàn khác biệt này, thường là sử dụng hệ thống hút chân không thay vì nước.

Những Yêu Cầu Kỹ Thuật "Khó Nhằn"

Để đảm bảo sự thoải mái và an toàn cho phi hành đoàn, NASA đã đưa ra một loạt các tiêu chí kỹ thuật cực kỳ nghiêm ngặt:

  • Phù hợp cho cả Nam và Nữ: Với kế hoạch đưa nữ phi hành gia đầu tiên lên bề mặt Mặt Trăng, nhà vệ sinh phải được thiết kế để cả hai giới có thể sử dụng một cách thoải mái và tiện lợi.

  • Hỗ trợ dài ngày: Thiết kế phải đủ sức phục vụ cho nhu cầu sinh hoạt của hai phi hành gia trong suốt 14 ngày.

  • Nhỏ, Nhẹ, và Tiết Kiệm Năng Lượng:

    • Trọng lượng phải dưới 15 kg (33 pound) khi ở trên Trái Đất.

    • Tổng thể tích phải dưới 0.12 mét khối (nhỏ hơn một chiếc lò vi sóng).

    • Lượng điện năng tiêu thụ phải dưới 70 watt.

  • Vệ sinh và Hiệu quả:

    • Phải có khả năng khử mùi và ngăn chặn các chất gây ô nhiễm thoát ra môi trường khép kín của tàu đổ bộ.

    • Dễ dàng vệ sinh và bảo trì.

    • Thời gian "xoay vòng" giữa các lần sử dụng không được quá 5 phút.

    • Ưu tiên các thiết kế tiết kiệm nước.

"Điểm Thưởng" Cho Tính Năng Chống Nôn

Ngoài các yêu cầu cơ bản, NASA còn đưa ra một tiêu chí "thưởng điểm" cực kỳ thực tế, cho thấy sự thấu hiểu của họ đối với các phi hành gia:

"Điểm thưởng sẽ được trao cho các thiết kế có thể xử lý tốt các trường hợp nôn mửa mà không cần các thành viên phi hành đoàn phải đặt đầu vào bồn vệ sinh."

Trong môi trường không trọng lực, say tàu xe và nôn mửa là điều rất dễ xảy ra. Một hệ thống có thể thu gom và xử lý chất nôn một cách vệ sinh và tiện lợi sẽ là một cải tiến lớn cho chất lượng cuộc sống của các phi hành gia.

Cuộc thi này không chỉ là một cách để NASA tìm kiếm những ý tưởng đột phá, mà còn là một lời nhắc nhở rằng để chinh phục những vì sao, chúng ta cần phải giải quyết những vấn-đề-rất-trần-tục trước tiên.