Ngày 5 tháng 5 năm 1821, Napoléon Bonaparte, một trong những nhà quân sự vĩ đại nhất lịch sử, đã trút hơi thở cuối cùng trên hòn đảo lưu đày St. Helena hẻo lánh. Nguyên nhân chính thức được ghi nhận là ung thư dạ dày. Nhưng đối với nhiều người, đó không phải là một cái chết tự nhiên, mà là một vụ ám sát được che đậy hoàn hảo. Hơn hai thế kỷ đã trôi qua, cuộc tranh luận về những giờ phút cuối cùng của vị hoàng đế người Corsican vẫn chưa bao giờ nguội lạnh.
1. Giả Thuyết "Đầu Độc": Từ Nghi Vấn Đến Bằng Chứng Gây Sốc
Cuốn sách bán chạy nhất năm 1982, "Vụ Ám Sát Napoléon" (The Murder of Napoleon), của Ben Weider và David Hapgood, đã châm ngòi cho một cuộc điều tra lịch sử quy mô lớn. Dù ban đầu bị giới học thuật chính thống chế giễu, giả thuyết này lại dựa trên một cơ sở khoa học đáng kinh ngạc.
Những Sợi Tóc Biết Nói: Mọi chuyện bắt đầu từ nha sĩ người Thụy Điển Sten Forshufvud. Vào năm 1961, ông đã phân tích 5 sợi tóc được cho là của Napoléon. Kết quả gây chấn động: nồng độ asen (thạch tín) trong các sợi tóc dao động từ mức bình thường đến cao gấp 38 lần mức trung bình. Quan trọng hơn, nồng độ này thay đổi theo thời gian, cho thấy Napoléon đã bị đầu độc bằng những liều lượng asen nhỏ, không đều đặn trong suốt 5 năm cuối đời.
Lời Trăn Trối Cuối Cùng: Chính Napoléon cũng nghi ngờ về cái chết của mình. Trong di chúc viết chỉ ba tuần trước khi qua đời, ông đã tuyên bố một cách dứt khoát: "Tôi chết trước thời đại của mình, bị sát hại bởi bè lũ đầu sỏ người Anh và tên sát thủ do chúng thuê."
Những tiến bộ trong khoa học pháp y sau này càng củng cố thêm giả thuyết đầu độc. Việc tìm thấy asen trong tóc của Napoléon không còn là suy đoán, mà là một sự thật khoa học.
2. Kẻ Tình Nghi: Vị Tướng Trung Thành Hay Điệp Viên Hoàng Gia?
Nếu Napoléon bị ám sát, vậy ai là kẻ thủ ác? Giả thuyết của Weider và Forshufvud chỉ đích danh một nghi phạm không ai ngờ tới: Tướng Charles Tristan, Hầu tước de Montholon, một trong những phụ tá thân cận nhất đã tình nguyện theo Napoléon đến St. Helena.
Bề ngoài, Montholon là một sĩ quan trung thành, nhưng khi đào sâu vào quá khứ của ông ta, một bức chân dung hoàn toàn khác đã hiện ra:
Một Quá Khứ Dối Trá: Montholon khoe khoang về những chiến công hiển hách, như việc giành được thanh gươm danh dự trong trận Hohenlinden hay bị thương trong trận Jena. Tuy nhiên, các tài liệu lịch sử chứng minh ông ta đã không có mặt ở những trận chiến đó. Trên thực tế, ông ta từng đối mặt với việc bị sa thải khỏi quân đội vì tội tham nhũng và biển thủ công quỹ.
Động Cơ Gây Án: Tại sao Montholon lại phản bội Napoléon? Giả thuyết cho rằng ông ta thực chất là một điệp viên của phe Bảo hoàng Pháp, những người muốn đảm bảo Napoléon không bao giờ có thể quay trở lại quyền lực một lần nữa.
3. Những Bí Ẩn Sau Khi Chết và Cuộc Tranh Cãi Bất Tận
Sự bí ẩn không chỉ dừng lại ở nguyên nhân cái chết. Ngay cả thi thể của Napoléon cũng trở thành tâm điểm của những cuộc tranh cãi.
Câu Chuyện Về "Vật Lưu Niệm" Bị Mất Tích: Một tin đồn dai dẳng cho rằng trong quá trình khám nghiệm tử thi, một bác sĩ đã cắt đi dương vật của Napoléon để làm kỷ niệm. Món "di vật" này sau đó đã được mua đi bán lại qua nhiều nhà sưu tập. Dù Ben Weider kịch liệt bác bỏ câu chuyện này, nó vẫn là một phần của huyền thoại xung quanh cái chết của hoàng đế.
Kết luận, dù các bằng chứng khoa học về việc nhiễm độc asen là không thể chối cãi, câu hỏi liệu đó có phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến cái chết của Napoléon hay không, và liệu Hầu tước de Montholon có phải là thủ phạm hay không, có lẽ sẽ không bao giờ có một câu trả lời cuối cùng được tất cả các bên chấp nhận. Bí ẩn 200 năm về cái chết của Napoléon Bonaparte, giống như cuộc đời phi thường của ông, sẽ tiếp tục là chủ đề hấp dẫn, khơi gợi sự tò mò và tranh luận cho các thế hệ mai sau.
