Trong bộ phim khoa học viễn tưởng nổi tiếng The Martian (Người Về Từ Sao Hỏa), nhân vật chính Mark Watney đã bị mắc kẹt lại một mình sau khi một cơn bão cát dữ dội phá hủy nhiệm vụ của phi hành đoàn. Cảnh tượng đó vô cùng kịch tính, nhưng nó lại là một trong những chi tiết phi khoa học lớn nhất của bộ phim.
Sự thật là, dù cho bạn có đứng giữa cơn bão mạnh nhất trên sao Hỏa, bạn cũng sẽ chỉ cảm thấy như một làn gió nhẹ.
Bí Mật Nằm Ở Mật Độ Không Khí
Nguyên nhân chính nằm ở bầu khí quyển của sao Hỏa. Bầu khí quyển của "Hành tinh Đỏ" cực kỳ mỏng, với mật độ chỉ bằng khoảng 1% so với Trái Đất. Điều này tạo ra một sự khác biệt khổng lồ về áp suất và sức mạnh của gió.
Hãy tưởng tượng bạn đang cố gắng đẩy ngã một người bạn.
Trên Trái Đất: Gió giống như việc bạn dùng một chiếc gối lớn, dày và nặng để đẩy. Vì chiếc gối có nhiều vật chất, nó tạo ra một lực tác động mạnh mẽ.
Trên sao Hỏa: Gió giống như việc bạn ném một nắm bông gòn vào người bạn đó. Dù bạn ném nhanh đến đâu, vì có quá ít vật chất nên lực tác động gần như bằng không.
Dù tốc độ gió trên sao Hỏa có thể đạt tới hơn 100 km/h (tương đương một cơn bão cấp 1 trên Trái Đất), nhưng vì không khí quá loãng, lực mà nó tạo ra là không đáng kể. Nó chắc chắn không đủ sức để lật đổ một phi hành gia, chứ đừng nói đến việc thổi bay một con tàu vũ trụ nặng vài tấn.
Vậy Bão Bụi Sao Hỏa Có Nguy Hiểm Không?
Mặc dù gió sao Hỏa yếu, bão bụi ở đó vẫn là một vấn đề cần quan tâm đối với các nhiệm vụ trong tương lai, nhưng theo những cách khác:
Che khuất ánh sáng mặt trời: Những cơn bão bụi toàn cầu có thể kéo dài hàng tuần, bao phủ toàn bộ hành tinh trong một lớp bụi dày đặc. Điều này sẽ làm giảm đáng kể lượng ánh sáng mặt trời chiếu xuống, gây ra sự cố nghiêm trọng cho các thiết bị sử dụng năng lượng mặt trời như robot tự hành và các căn cứ trong tương lai.
Mài mòn thiết bị: Các hạt bụi mịn, sắc nhọn bay với tốc độ cao có thể hoạt động như giấy nhám, dần dần làm mài mòn các bề mặt của thiết bị, tấm pin mặt trời và bộ đồ phi hành gia qua thời gian dài.
Tĩnh điện: Sự ma sát của các hạt bụi trong không khí có thể tạo ra tĩnh điện, có khả năng gây nhiễu hoặc làm hỏng các thiết bị điện tử nhạy cảm.
Kết luận: Cảnh tượng trong The Martian là một chi tiết hư cấu hấp dẫn để bắt đầu câu chuyện, nhưng trong thực tế, kẻ thù lớn nhất của các phi hành gia trên sao Hỏa không phải là những cơn gió gào thét, mà là sự tĩnh lặng lạnh lẽo, bức xạ vũ trụ và những hạt bụi li ti có thể gây ra những vấn đề kỹ thuật nghiêm trọng.
