Câu trả lời dứt khoát là không. Một con rắn không thể tăng cường hay hấp thụ nọc độc của con mồi. Lý do nằm ở bản chất sinh học của nọc độc và quá trình tiêu hóa của loài rắn.
 |
| Ảnh: Rắn hổ mang chúa ăn một con rắn |
1. Nọc Độc Là Sản Phẩm "Nội Bộ", Không Phải Hấp Thụ Từ Bên Ngoài
Điều cốt lõi cần hiểu là nọc độc của rắn là một dạng nước bọt đã được biến đổi cao độ. Nó được sản xuất bởi các tuyến chuyên biệt (tuyến nọc độc) trong đầu của con rắn, sau đó được dự trữ và tiêm vào con mồi thông qua răng nanh.
Nọc độc là một hỗn hợp phức tạp của các loại protein và enzyme, được mã hóa bởi DNA của chính con rắn đó. Nó là một sản phẩm "cây nhà lá vườn", được tạo ra từ bên trong.
Giống như việc con người chúng ta không thể tiết ra nước bọt của con bò sau khi ăn bít tết, một con rắn cũng không thể "sao chép" hay hấp thụ công thức nọc độc của con mồi. Khi con rắn nuốt chửng một con rắn độc khác, nọc độc của con mồi sẽ đi vào hệ tiêu hóa. Tại đây, các axit và enzyme cực mạnh trong dạ dày của kẻ săn mồi sẽ phân giải các protein phức tạp của nọc độc thành các axit amin và các thành phần đơn giản hơn để hấp thụ làm chất dinh dưỡng.
Nói cách khác, nọc độc của con mồi bị vô hiệu hóa và tiêu hóa giống như bất kỳ bộ phận nào khác của cơ thể.
2. "Cắn Khô" và Chi Phí Sản Xuất Nọc Độc
Trái ngược với việc trở nên độc hơn, một con rắn săn mồi sau khi giết và ăn thịt một con rắn độc khác thực tế còn ít độc hơn tạm thời.
Lý do là vì nọc độc là một nguồn tài nguyên cực kỳ quý giá. Cơ thể con rắn phải tốn rất nhiều năng lượng và thời gian để sản xuất ra nó. Do đó, chúng rất tiết kiệm khi sử dụng. Khi tấn công con mồi, nó đã phải sử dụng một phần nọc độc quý giá của mình. Sau đó, nó cần thời gian để các tuyến nọc độc tái sản xuất và lấp đầy lại kho dự trữ.
Đây cũng là lý do tại sao nhiều loài rắn độc khi bị đe dọa sẽ tung ra một "cú cắn khô" (dry bite) – tức là cắn nhưng không tiêm nọc độc. Đó là một lời cảnh báo nhằm xua đuổi kẻ thù mà không lãng phí vũ khí quý giá của mình.
3. Những Kẻ Săn Rắn Bẩm Sinh
Thế giới tự nhiên có rất nhiều ví dụ chứng minh cho điều này:
Rắn Vua (Kingsnake): Đây là một loài rắn không có nọc độc, nhưng lại là kẻ thù không đội trời chung của rắn đuôi chuông cực độc. Rắn Vua đã tiến hóa để miễn nhiễm với nọc độc của rắn đuôi chuông. Chúng giết con mồi bằng cách siết chặt và nuốt chửng. Việc chúng không hề trở nên có độc sau hàng triệu năm ăn rắn độc là bằng chứng rõ ràng nhất.
Rắn Hổ Mang Chúa (King Cobra): Là loài rắn độc dài nhất thế giới, thức ăn ưa thích của chúng lại chính là các loài rắn khác, kể cả đồng loại. Chúng cũng có khả năng kháng lại nọc độc của nhiều loài rắn khác.
Kết luận:
Việc một con rắn ăn thịt một con rắn độc khác không làm nó trở nên độc hơn. Thay vào đó, nó là một minh chứng cho sự tiến hóa đáng kinh ngạc. Những kẻ săn rắn chuyên nghiệp đã phát triển khả năng miễn nhiễm hoặc kháng lại nọc độc của con mồi, cho phép chúng khai thác một nguồn thức ăn nguy hiểm mà các loài khác phải tránh xa. Nọc độc của một con rắn luôn là độc nhất, được quy định bởi gen của chính nó, không phải bởi bữa ăn của nó.
