04/08/2021

Nền Tảng Cho Siêu Máy Tính: Bóng Bán Dẫn Đơn Nguyên Tử Mở Ra Kỷ Nguyên Mới Cho Điện Toán Lượng Tử

Các nhà khoa học tại Viện TiSTEM (Viện Tiêu chuẩn và Công nghệ Quốc gia) và Đại học Maryland đã phát triển các phương pháp đột phá để chế tạo và nhân bản các bóng bán dẫn ở quy mô nguyên tử, một bước tiến có thể cách mạng hóa máy tính lượng tử.


Chế Tạo và Nhân Bản Bóng Bán Dẫn Đơn Nguyên Tử 

Trong nỗ lực thu nhỏ công nghệ máy tính đến giới hạn cơ bản nhất, các nhà nghiên cứu đã thành công trong việc tạo ra bóng bán dẫn chỉ từ một nguyên tử phốt pho duy nhất. Đây mới chỉ là lần thứ hai trong lịch sử con người làm được điều này.

Quan trọng hơn, họ đã phát triển một quy trình cho phép nhân bản chính xác một loạt các bóng bán dẫn siêu nhỏ này. Phương pháp của họ bao gồm các bước đột phá:

  1. Niêm phong: Các nguyên tử phốt pho được "niêm phong" một cách chính xác bên trong các lớp silicon để bảo vệ chúng khỏi môi trường bên ngoài.

  2. Kết nối điện: Họ đã phát triển một kỹ thuật để tạo ra các kết nối điện đến các nguyên tử được nhúng này với tỷ lệ thành công gần như 100%.

Thành tựu này giải quyết một trong những thách thức lớn nhất của điện toán lượng tử: làm thế nào để sản xuất hàng loạt các thành phần ở quy mô nguyên tử một cách đồng nhất và đáng tin cậy.

Kiểm Soát Hiệu Ứng Đường Hầm Lượng Tử

Một thành tựu đáng kinh ngạc khác của nhóm nghiên cứu là khả năng kiểm soát hiệu ứng đường hầm lượng tử. Đây là một hiện tượng kỳ lạ của cơ học lượng tử, nơi các electron có thể "xuyên qua" các rào cản vật lý mà theo vật lý cổ điển chúng không thể vượt qua.

Bằng cách điều chỉnh chính xác cấu trúc của bóng bán dẫn, các nhà khoa học có thể kiểm soát tốc độ mà từng electron riêng lẻ "chui hầm" qua một rào cản.

Ý nghĩa của việc này là gì? Khả năng kiểm soát hiệu ứng đường hầm cho phép các nhà nghiên cứu làm cho các bóng bán dẫn bị "vướng víu lượng tử" (quantumly entangled) với nhau. Rối vướng lượng tử là một trạng thái mà ở đó các hạt hạ nguyên tử được liên kết với nhau một cách bí ẩn, bất kể khoảng cách. Đây chính là nền tảng để tạo ra các bit lượng tử (qubit) – đơn vị thông tin cơ bản của máy tính lượng tử.

Hướng Tới Tương Lai Siêu Máy Tính 

Những đột phá này mở ra một con đường đầy hứa hẹn để xây dựng các máy tính lượng tử mạnh mẽ và ổn định hơn. Bằng cách có thể chế tạo và kết nối hàng loạt các qubit dựa trên bóng bán dẫn đơn nguyên tử, chúng ta đang tiến một bước gần hơn đến việc khai thác sức mạnh của thế giới lượng tử để giải quyết các vấn đề phức tạp nhất, từ việc phát triển thuốc mới, tạo ra vật liệu mới cho đến việc phá vỡ các mã hóa hiện đại.

Như nhà nghiên cứu Jonathan Wyrick đã nói: "Bạn có thể có thiết bị bóng bán dẫn đơn nguyên tử tốt nhất trên thế giới, nhưng nếu bạn không thể kết nối với nó, thì điều đó cũng vô ích." Công trình của họ đã giải quyết được chính vấn đề kết nối quan trọng đó.