Vào cuối năm 2021, thế giới công nghệ máy tính đã nín thở chờ đợi sự ra mắt của dòng chip Alder Lake (Thế hệ 12) từ Intel. Trước đó, những thông tin rò rỉ, như một bài đánh giá hiệu năng sớm từ SiSoftware, đã vẽ nên một bức tranh phức tạp: con chip đầu bảng Core i9-12900K cho thấy hiệu năng "bập bênh", có lúc vượt trội thế hệ trước nhưng lại tỏ ra hụt hơi khi so kè với đối thủ sừng sỏ AMD Ryzen 9 5900X.
Một trong những thông tin gây tranh cãi nhất lúc bấy giờ là việc Intel đã quyết định vô hiệu hóa tập lệnh AVX-512 trên các con chip lai mới của mình. Liệu sự hy sinh này và kiến trúc hybrid đột phá có đủ để Intel giành lại ngôi vương hiệu năng từ tay AMD?
 |
| Các chip Alder Lake lai không được kích hoạt tập lệnh AVX-512. (Nguồn ảnh: Intel - đã chỉnh sửa) |
Bối Cảnh Rò Rỉ: Một Canh Bạc Mang Tên "Hiệu Quả"
Bài đánh giá sớm từ SiSoftware, dù dựa trên các phiên bản kỹ thuật (ES), đã chỉ ra chính xác định hướng của Intel. Không giống như thế hệ Rocket Lake (i9-11900K) chỉ tập trung vào hiệu năng thô, Alder Lake nhắm đến một mục tiêu khác: hiệu quả năng lượng thông qua kiến trúc hybrid đột phá.
Kiến trúc Hybrid (lai): i9-12900K kết hợp 8 lõi hiệu năng cao Golden Cove (P-cores) và 8 lõi tiết kiệm điện Gracemont (E-cores). Ý tưởng là để các P-cores xử lý các tác vụ nặng, trong khi các E-cores lo các tác vụ nền, giúp tối ưu hóa hiệu năng và điện năng tiêu thụ.
Sự "Hy Sinh" AVX-512: AVX-512 là một tập lệnh cao cấp, giúp tăng tốc đáng kể các tác vụ tính toán khoa học và media chuyên nghiệp. Tuy nhiên, nó cực kỳ ngốn điện và tỏa nhiều nhiệt. Để đảm bảo sự ổn định cho kiến trúc hybrid (vì các E-cores không hỗ trợ AVX-512), Intel đã quyết định vô hiệu hóa hoàn toàn tập lệnh này trên các chip Alder Lake dành cho người dùng phổ thông.
Các kết quả benchmark bị rò rỉ cho thấy i9-12900K, ngay cả khi không có AVX-512, vẫn rất mạnh trong các tác vụ thông thường (nhờ tập lệnh AVX2), nhưng vẫn chưa thể áp đảo hoàn toàn Ryzen 9 5900X trong mọi bài test, đặc biệt khi xét đến mức tiêu thụ điện năng (TDP) cao hơn của Intel.
Kết Quả Thực Tế: Một Chiến Thắng Ngọt Ngào (Có Điều Kiện)
Khi i9-12900K chính thức ra mắt, kết quả thực tế đã vượt xa những lo ngại ban đầu.
Về Gaming: Intel đã giành lại ngôi vương một cách thuyết phục. Nhờ IPC (số chỉ thị trên mỗi xung nhịp) vượt trội của lõi P-core và xung nhịp tăng tốc rất cao, i9-12900K đã trở thành CPU chơi game tốt nhất thế giới tại thời điểm ra mắt, đánh bại Ryzen 9 5900X trong hầu hết các tựa game.
Về Hiệu năng Đa luồng: Nhờ sự kết hợp của 8 P-cores và 8 E-cores (tổng cộng 24 luồng), i9-12900K cũng đã vượt qua Ryzen 9 5900X (12 lõi, 24 luồng) trong nhiều ứng dụng đa nhân, đặc biệt là khi hệ điều hành (như Windows 11) có thể tận dụng tốt trình điều phối Thread Director của Intel.
Điểm yếu: Điểm yếu lớn nhất của i9-12900K chính là điện năng tiêu thụ và nhiệt độ. Khi hoạt động hết công suất, nó có thể tiêu thụ trên 240W điện, đòi hỏi các giải pháp tản nhiệt cao cấp và đắt tiền.
Di Sản và Cuộc Đua Tiếp Theo
Cuộc đối đầu giữa i9-12900K và Ryzen 9 5900X đã đánh dấu một bước ngoặt quan trọng.
Thành công của Intel: Alder Lake đã chứng tỏ rằng kiến trúc hybrid là một hướng đi đúng đắn, giúp Intel giành lại vị thế dẫn đầu về hiệu năng sau nhiều năm bị AMD vượt mặt. Sự thành công này đã được tiếp nối qua các thế hệ 13 (Raptor Lake) và 14.
Phản ứng của AMD: Thất bại của Zen 3 trước Alder Lake đã thúc đẩy AMD phải có một bước nhảy vọt. Và họ đã làm được điều đó với kiến trúc Zen 4 (Raphael), ra mắt sau đó một năm. Dòng Ryzen 7000 series với Zen 4 và hỗ trợ RAM DDR5 đã nhanh chóng lấy lại sự cạnh tranh, tạo ra một cuộc đua song mã hấp dẫn cho đến tận ngày hôm nay.
Kết luận:
Thông tin rò rỉ ban đầu đã đúng ở một điểm: i9-12900K không "áp đảo" được Ryzen 9 5900X trên mọi phương diện, đặc biệt là về hiệu quả năng lượng. Tuy nhiên, nó đã chiến thắng ở những mặt trận quan trọng nhất đối với người dùng cao cấp: gaming và hiệu năng đa luồng đỉnh cao.
Cuộc đối đầu này là một minh chứng cho thấy sự cạnh tranh khốc liệt trong ngành công nghiệp CPU, nơi mỗi thế hệ mới đều là một canh bạc về công nghệ, và người hưởng lợi cuối cùng chính là người tiêu dùng.
Thế Anh.
