Chân Dung "Vị Khách" Tám Chân
Ve Demodex là những sinh vật hình giun, bán trong suốt, có kích thước hiển vi. Có hai loại chính sống trên cơ thể người:
Demodex folliculorum: Kích thước lớn hơn (0.3-0.4 mm), thường sống ở phần trên của nang lông, chủ yếu trên mặt. Thức ăn ưa thích của chúng là tế bào da chết và dầu.
Demodex brevis: Kích thước nhỏ hơn (0.15-0.2 mm), có xu hướng chui sâu vào các tuyến bã nhờn để ăn tế bào tuyến. Chúng thường được tìm thấy ở vùng cổ và ngực.
Cơ thể của chúng được bao phủ bởi lớp vảy giúp chúng bám chắc vào nang lông. Miệng của chúng được cấu tạo đặc biệt để "thưởng thức" các tế bào da, dầu (bã nhờn) và hormone có trong da của chúng ta.
Vòng Đời Bí Mật Dưới Làn Da
Cuộc sống của Demodex diễn ra âm thầm và tuân theo một chu kỳ nhất định:
Hoạt động về đêm: Chúng thường hoạt động mạnh nhất vào ban đêm, khi chúng ta ngủ. Chúng sẽ trồi lên bề mặt da để ăn các tế bào chết.
Sinh sản: Việc giao phối thường xảy ra ngay tại lỗ nang lông. Sau đó, con cái sẽ rút lui vào sâu bên trong nang lông hoặc tuyến bã nhờn để đẻ trứng.
Vòng đời ngắn ngủi: Trứng sẽ nở thành ấu trùng sau 3-4 ngày và phát triển thành con trưởng thành sau khoảng một tuần. Toàn bộ vòng đời của một con Demodex chỉ kéo dài khoảng hai tuần.
Phân hủy tại chỗ: Sau khi chết, xác của chúng sẽ phân hủy ngay bên trong nang lông và tuyến bã nhờn.
Demodex có thể lây từ người này sang người khác thông qua tiếp xúc da, đặc biệt là ở những vùng có nhiều lông và tuyến dầu.
Khi "Bạn" Trở Thành "Thù": Demodex Gây Bệnh
Với số lượng nhỏ, Demodex thực sự có lợi vì chúng giúp dọn dẹp tế bào da chết. Hầu hết chúng ta sống chung hòa bình với chúng mà không hề hay biết.
Tuy nhiên, khi hệ miễn dịch suy yếu hoặc do một số điều kiện khác, số lượng ve Demodex có thể bùng phát ngoài tầm kiểm soát, dẫn đến tình trạng nhiễm trùng gọi là demodicosis. Những người có nguy cơ cao bao gồm người lớn tuổi, trẻ em dưới 5 tuổi, và đặc biệt là những người trong độ tuổi 20-30.
Hai tình trạng da liễu phổ biến nhất liên quan đến sự bùng phát Demodex là:
1. Viêm bờ mi (Blepharitis): Đây là tình trạng mí mắt bị viêm do các tuyến dầu ở chân lông mi bị tắc nghẽn. Sự xâm nhập của Demodex được cho là nguyên nhân chính gây viêm bờ mi ở bệnh nhân trên 60 tuổi. Các triệu chứng bao gồm:
Đỏ, ngứa, rát ở mắt.
Chảy nước mắt, khô mắt.
Có vảy trắng ở chân lông mi.
Rụng lông mi, nhìn mờ.
2. Bệnh trứng cá đỏ (Rosacea): Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa bệnh trứng cá đỏ và số lượng lớn ve Demodex trên da. Vẫn còn tranh cãi về việc liệu Demodex gây ra bệnh rosacea hay bệnh rosacea tạo điều kiện cho Demodex phát triển. Một giả thuyết phổ biến cho rằng vi khuẩn và chất thải do Demodex chết đi để lại đã gây ra phản ứng miễn dịch, dẫn đến tình trạng viêm và mẩn đỏ của bệnh.
Nhận Biết và Điều Trị
Nếu bạn gặp các vấn đề về viêm bờ mi hoặc mụn trứng cá đỏ kéo dài không khỏi, bạn nên đến gặp bác sĩ da liễu. Bác sĩ có thể thực hiện xét nghiệm vi soi trên da hoặc lông mi của bạn để kiểm tra mật độ ve Demodex.
Các phương pháp điều trị và kiểm soát bao gồm:
Vệ sinh hàng ngày: Rửa mặt hai lần mỗi ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ, không chứa xà phòng. Tránh sử dụng các sản phẩm chăm sóc da hoặc trang điểm có gốc dầu.
Đối với viêm bờ mi: Rửa mắt hàng ngày bằng nước ấm, chườm ấm để giảm sưng. Bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc mỡ đặc trị để ngăn chặn sự lây lan của ve.
Điều trị chuyên sâu: Bác sĩ có thể kê đơn các loại thuốc bôi hoặc thuốc uống để kiểm soát tình trạng viêm và giảm số lượng ve trên da.
Nhìn chung, Demodex là một phần tự nhiên của hệ sinh thái da người. Thay vì tìm cách tiêu diệt chúng hoàn toàn, mục tiêu là duy trì sự cân bằng thông qua vệ sinh hợp lý và chăm sóc da đúng cách để chung sống hòa bình với những "vị khách" vi mô này.
----o00o----
