Sự Xâm Nhập Vi Nhựa vào Đất Nông Nghiệp và Chuỗi Thức Ăn Rau Xanh

Một nghiên cứu tổng hợp gần 200 công trình khoa học đã được thực hiện bởi nhóm nghiên cứu do nhà công nghệ sinh học môi trường Joseph Boctor từ Đại học Murdoch (Úc) dẫn đầu. Mục tiêu của nghiên cứu là theo dõi quá trình xâm nhập của nhựa và các hóa chất cấu thành chúng vào đất nông nghiệp và các sản phẩm tươi sống.

Kết quả nghiên cứu cho thấy một xu hướng đáng lo ngại về sự tích tụ vi nhựa trong đất nông nghiệp trên toàn cầu. Các nhà khoa học ước tính rằng hàng trăm nghìn tấn vi nhựa đang tích lũy hàng năm trong đất nông nghiệp ở khu vực Châu Âu và Bắc Mỹ. Báo cáo chỉ rõ rằng đất đóng vai trò như một "bể chứa" lâu dài cho các chất ô nhiễm khó phân hủy này. Riêng tại Vương quốc Anh, ước tính có khoảng 22.500 tấn vi nhựa xâm nhập vào đất hàng năm thông qua phân bón và các chất phụ gia.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng này là việc sử dụng rộng rãi màng phủ nhựa trong nông nghiệp. Mặc dù kỹ thuật này giúp ngăn chặn cỏ dại, giữ ẩm và ổn định nhiệt độ đất, từ đó tăng năng suất và hiệu quả sử dụng nước, nhưng sự phổ biến của nó đồng thời biến nó thành nguồn phát thải vi nhựa và nhựa nano đáng kể vào đất trồng trọt.

Ngoài ra, nghiên cứu cũng xác định bùn thải, chất thải rắn sinh học và phân bón hữu cơ là những con đường khác mà vi nhựa có thể xâm nhập vào ngũ cốc và rau quả chúng ta tiêu thụ.

Cơ chế xâm nhập của vi nhựa vào thực vật diễn ra theo nhiều cách khác nhau. Các tế bào thực vật, đặc biệt là tế bào rễ, có thể hấp thụ các hạt nhựa thông qua quá trình nội bào. Vi nhựa cũng có thể được hấp thụ trực tiếp từ không khí qua các lỗ khí trên lá, hoặc được vận chuyển theo dòng nước mà rễ cây hấp thụ.

Nhà khoa học Joseph Boctor bày tỏ sự lo ngại sâu sắc về tình trạng này, nhấn mạnh rằng "những hạt vi nhựa này đang biến đất canh tác lương thực thành một bồn chứa nhựa". Ông cũng lưu ý về sự thiếu minh bạch trong nghiên cứu về vi nhựa và các chất phụ gia đi kèm, đồng thời cảnh báo về những tác động tiêu cực tiềm ẩn đối với năng suất cây trồng toàn cầu và sức khỏe con người.

Nghiên cứu đã chỉ ra mối liên hệ giữa vi nhựa và nhựa nano trong cơ thể người với sự gia tăng các vấn đề sinh sản ở nam giới, tổn thương tim mạch, rối loạn nội tiết tố, thoái hóa tế bào thần kinh não và tổn thương DNA. Đặc biệt đáng lo ngại là phát hiện về khả năng truyền các chất sản xuất nhựa từ mẹ sang con qua nhau thai.

Các chất phụ gia thường có trong nhựa, như phthalate (liên quan đến các vấn đề hormone và sinh sản) và PBDE (liên quan đến tăng nguy cơ ung thư và độc hại cho gan, tuyến giáp, hệ sinh sản và miễn dịch ở động vật gặm nhấm), cũng đặt ra những rủi ro đáng kể.

Trong kết luận, ông Boctor nhấn mạnh rằng "bài đánh giá này cố gắng cảnh báo mối nguy hiểm đang lan rộng... cuộc khủng hoảng nhựa hiện không được kiểm soát và sức khỏe con người đang bị phơi nhiễm". Ông cảnh báo rằng đây không phải là những nguy cơ xa vời mà đang diễn ra âm thầm và có hệ thống trong các hệ thống sinh học.

Nghiên cứu này đã được công bố trên tạp chí Environmental Sciences Europe.