Bệnh tăng nhãn áp (glaucoma), thường được mệnh danh là "kẻ trộm thị lực thầm lặng", là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa không thể phục hồi trên toàn thế giới. Căn bệnh này tấn công một cách âm thầm, làm tổn thương dây thần kinh thị giác mà không có triệu chứng rõ ràng ở giai đoạn đầu. Trong nhiều thập kỷ, các phương pháp điều trị chủ yếu tập trung vào việc hạ nhãn áp, nhưng không phải lúc nào cũng ngăn chặn được sự tiến triển của bệnh.
Tuy nhiên, một nghiên cứu đột phá gần đây từ Thụy Điển đã mở ra một hướng đi hoàn toàn mới, mang lại hy vọng cho hàng triệu bệnh nhân: sử dụng vitamin nhóm B để bảo vệ trực tiếp các tế bào thần kinh mắt.
Bệnh Tăng Nhãn Áp - Không Chỉ Là Vấn Đề Áp Lực
Theo truyền thống, bệnh tăng nhãn áp được cho là do áp lực bên trong mắt (nhãn áp) tăng cao, chèn ép và làm chết dần các tế bào thần kinh thị giác. Do đó, các phương pháp điều trị như thuốc nhỏ mắt và phẫu thuật đều nhằm mục tiêu hạ thấp áp lực này.Mặc dù vậy, các bác sĩ từ lâu đã nhận thấy một nghịch lý: nhiều bệnh nhân vẫn tiếp tục mất thị lực ngay cả khi nhãn áp của họ đã được kiểm soát tốt. Điều này cho thấy phải có một cơ chế gây bệnh khác đang diễn ra, độc lập với áp lực mắt.
Nghiên cứu mới từ Viện Karolinska danh tiếng đã làm sáng tỏ bí ẩn này. Họ phát hiện ra rằng, ở những người mắc bệnh tăng nhãn áp, võng mạc dường như bị suy giảm khả năng chuyển hóa và sử dụng các vitamin thiết yếu. Vấn đề cốt lõi không nằm ở áp lực, mà là sự "suy dinh dưỡng" ở cấp độ tế bào của các dây thần kinh thị giác.
Nghiên Cứu Đột Phá: Vitamin B Bảo Vệ Thần Kinh Thị Giác
Dựa trên giả thuyết mới này, các nhà khoa học đã tiến hành một thí nghiệm mang tính bước ngoặt trên chuột và chuột nhắt được gây bệnh tăng nhãn áp. Họ bổ sung vào chế độ ăn của chúng một hỗn hợp gồm các vitamin nhóm B (B6, B9, B12) và choline (một dưỡng chất tương tự vitamin B).Kết quả thật đáng kinh ngạc:
- Quá trình tiến triển của bệnh đã chậm lại đáng kể hoặc thậm chí dừng hẳn.
- Điều quan trọng nhất là hiệu quả bảo vệ này xảy ra ngay cả khi áp lực trong mắt của những con vật thí nghiệm không hề giảm.
Phát hiện này là một bằng chứng mạnh mẽ cho thấy các vitamin nhóm B có khả năng bảo vệ thần kinh (neuroprotection). Chúng hoạt động như một "lá chắn", giúp các tế bào thần kinh thị giác chống chọi lại với các tác nhân gây hại, độc lập với việc kiểm soát nhãn áp. Nghiên cứu cũng khẳng định rằng một chất chuyển hóa tên là homocysteine, vốn bị nghi ngờ trước đây, không phải là thủ phạm trực tiếp gây bệnh.
Tương Lai Đầy Hy Vọng: Thử Nghiệm Lâm Sàng Trên Người
Được khích lệ bởi những kết quả đầy hứa hẹn này, một thử nghiệm lâm sàng chính thức hiện đang được tiến hành tại Bệnh viện Mắt S:t Eriks ở Stockholm, Thụy Điển, để đánh giá hiệu quả và sự an toàn của hỗn hợp vitamin này trên bệnh nhân là người.Nếu kết quả trên người lặp lại thành công như trong phòng thí nghiệm, đây sẽ là một cuộc cách mạng trong điều trị bệnh tăng nhãn áp.
Lưu ý quan trọng cho bệnh nhân: Mặc dù thông tin này rất đáng mừng, đây vẫn là những phát hiện trong giai đoạn nghiên cứu. Bệnh nhân không nên tự ý bổ sung vitamin liều cao mà không có sự tư vấn và giám sát của bác sĩ nhãn khoa.
Tuy nhiên, với những tiến bộ này, chúng ta có thể hy vọng vào một tương lai tươi sáng hơn. Các phương pháp điều trị mới, an toàn và hiệu quả hơn có thể sớm ra đời, không chỉ tập trung vào việc hạ nhãn áp mà còn trực tiếp nuôi dưỡng và bảo vệ dây thần kinh thị giác, giúp giữ gìn thị lực quý giá cho hàng triệu người trên khắp thế giới.
