Con tàu vũ trụ mang sứ mệnh khám phá nguồn gốc Hệ Mặt Trời đã trở lại đúng hướng sau một sự cố kỹ thuật, tiếp tục cuộc hành trình đầy tham vọng đến một tiểu hành tinh kim loại hiếm có. Đây có thể là nơi nắm giữ những manh mối vô giá về cách Trái Đất và các hành tinh đá khác được sinh ra.
Tàu vũ trụ robot Psyche của NASA đã phục hồi hoàn toàn lực đẩy sau khi một sự cố vào tháng 4 đã làm gián đoạn hệ thống động cơ. Các kỹ sư mặt đất đã nhanh chóng chuyển sang hệ thống dự phòng và hoạt động đẩy đã được khôi phục hoàn toàn vào tuần trước. Nhờ đó, con tàu đã trở lại đúng lịch trình cho cú bay ngang qua Sao Hỏa vào tháng 5 năm 2026, trước khi tiến vào quỹ đạo quanh tiểu hành tinh đặc biệt mang tên Psyche vào tháng 8 năm 2029.
 |
| Hình ảnh minh họa mô tả tàu vũ trụ Psyche đang quay quanh tiểu hành tinh cùng tên. |
Sự cố về động cơ đẩy đã từng đặt toàn bộ sứ mệnh vào tình thế nguy hiểm. Linda Elkins-Tanton, nhà nghiên cứu chính của sứ mệnh tại Đại học bang Arizona, chia sẻ: "Nếu các biện pháp chúng tôi thử nghiệm không hiệu quả, chỉ trong vài tuần nữa thôi, huyết áp của cả đội sẽ bắt đầu tăng vọt". May mắn thay, khủng hoảng đã được giải quyết.
Tại Sao Tiểu Hành Tinh Psyche Lại Quan Trọng?
Khoảng 4,5 tỷ năm trước, Hệ Mặt Trời của chúng ta chỉ là một đám mây khí và bụi hỗn loạn. Các nhà khoa học từng cho rằng các hành tinh hình thành rất chậm, qua hàng trăm triệu năm, khi lực hấp dẫn từ từ kết tụ vật chất lại.
Tuy nhiên, bằng chứng gần đây lại cho thấy một quá trình nhanh và dữ dội hơn nhiều, liên quan đến các vụ va chạm năng lượng cao. Trong quá trình này, bụi, sỏi và đá va vào nhau, tan chảy và hợp nhất. Một số vụ va chạm có thể đã làm kim loại nóng chảy để tạo thành lõi hành tinh (giống như lõi sắt-niken của Trái Đất) và được bao bọc bởi một lớp vỏ đá. Vấn đề là, lõi của hành tinh chúng ta nằm sâu hàng nghìn km dưới bề mặt, quá sâu để có thể quan sát trực tiếp.
Đây chính là lúc tiểu hành tinh Psyche trở nên đặc biệt. Quay quanh Mặt Trời giữa Sao Hỏa và Sao Mộc, Psyche được cho là lõi kim loại trần của một "hành tinh sơ khai" đã bị các vụ va chạm trong quá khứ thổi bay mất lớp vỏ đá. Nó chính là một "cửa sổ" hiếm có để chúng ta nhìn thẳng vào cấu trúc bên trong của một hành tinh.
Jim Bell, nhà khoa học phụ trách hệ thống camera đa quang phổ của tàu Psyche, giải thích: "Dữ liệu phản xạ từ radar cho thấy bề mặt của nó chứa chủ yếu là niken và sắt. Nếu nó được bao phủ bởi đá, chúng tôi sẽ không nhận được tín hiệu mạnh như vậy".
Hành Trình Tìm Kiếm Điều Gì Vào Năm 2029?
Vấn đề với động cơ đẩy bằng khí xenon của tàu vũ trụ dường như xuất phát từ một van bị lỗi. Khi các kỹ sư chuyển sang đường dẫn nhiên liệu dự phòng, con tàu đã hoạt động trở lại.
Khi tàu Psyche gặp tiểu hành tinh cùng tên vào năm 2029, các thiết bị trên tàu sẽ thực hiện hàng loạt quan sát quan trọng:
- Phân tích bề mặt: Các thiết bị sẽ phát hiện và lập bản đồ các vùng kim loại lộ ra, xác nhận thành phần của chúng.
- Tìm kiếm từ trường cổ đại: Các hạt từ tính trong lõi có thể vẫn còn lưu giữ hướng của một từ trường cổ đại, giống như những chiếc kim la bàn nhỏ bé. Điều này sẽ cho biết liệu tiểu hành tinh này có từng sở hữu một "máy phát điện từ" (dynamo) giống như lõi Trái Đất hay không.
- Chụp ảnh địa chất độc đáo: Nếu các mảnh vỡ từng va vào kim loại nóng chảy, chúng có thể đã tạo ra những "vệt bắn tóe" rồi đông cứng lại, để lại những vách đá kim loại sắc nhọn. Camera của tàu vũ trụ sẽ cung cấp những hình ảnh cận cảnh đầu tiên về một thế giới như vậy.
Thông Tin Thêm Về "Mục Tiêu Vàng"
- Quỹ đạo: Tiểu hành tinh Psyche quay quanh Mặt Trời ở khoảng cách gấp ba lần khoảng cách từ Trái Đất đến Mặt Trời.
- Hình dạng và Kích thước: Nó thường được mô tả là có hình "củ khoai tây", với đường kính khoảng 225 km và diện tích bề mặt khoảng 165.800 km vuông.
Hành trình của Psyche không chỉ là một chuyến thám hiểm không gian, mà còn là một cuộc du hành ngược thời gian, hứa hẹn sẽ viết lại những hiểu biết của chúng ta về sự khởi đầu của chính ngôi nhà Trái Đất.
