BRIDGETOWN, BARBADOS – Một tin vui cho giới bảo tồn và khoa học thế giới: loài rắn nhỏ nhất hành tinh, rắn chỉ Barbados (Tetracheilostoma carlae), đã được phát hiện lại trong tự nhiên sau gần hai thập kỷ không có ghi nhận chính thức. Sự kiện này không chỉ mang lại hy vọng cho sự tồn tại của một loài cực kỳ quý hiếm mà còn là lời kêu gọi khẩn thiết về việc bảo vệ những gì còn sót lại của hệ sinh thái độc đáo trên hòn đảo Caribe này.
Một "Sợi Mì Ý" Sống Dưới Lòng Đất
Rắn chỉ Barbados là một sinh vật thực sự đặc biệt. Khi trưởng thành hoàn toàn, chúng chỉ dài trung bình khoảng 10 cm và có đường kính mảnh như một sợi mì Ý. Với kích thước tí hon này, chúng có thể dễ dàng cuộn tròn nằm gọn trên một đồng xu 25 cent của Mỹ. Chúng còn được gọi là "rắn mù" vì đôi mắt cực kỳ nhỏ và thị giác rất hạn chế, chủ yếu dựa vào các giác quan khác để định vị và săn mồi.
Loài rắn này hoàn toàn không có nọc độc và vô hại với con người. Thức ăn chính của chúng là những sinh vật nhỏ hơn, chủ yếu là mối và ấu trùng kiến, những con mồi mà chúng tìm thấy trong môi trường sống ẩm ướt dưới lòng đất, dưới những tảng đá hoặc trong các lớp lá cây mục.
Câu Chuyện Về Sự "Mất Tích" và Tái Khám Phá
Rắn chỉ Barbados được nhà sinh vật học Blair Hedges của Đại học Penn State xác định và mô tả lần đầu tiên vào năm 2008. Tuy nhiên, kể từ đó, các ghi nhận khoa học chính thức về loài này gần như không có, khiến nhiều nhà khoa học lo ngại rằng chúng có thể đã tuyệt chủng. Loài rắn này đã được đưa vào danh sách các loài "bị mất tích" của tổ chức bảo tồn Re:wild.
Cuộc tái phát hiện đầy ngoạn mục diễn ra vào tháng 3 năm 2025 trong một cuộc khảo sát sinh thái do Bộ Môi trường Barbados và tổ chức Re:wild phối hợp thực hiện. Sau hơn một năm tìm kiếm không mệt mỏi, ông Connor Blades, một cán bộ dự án của Bộ Môi trường, và ông Justin Springer từ Re:wild đã tìm thấy một cá thể rắn chỉ Barbados đang ẩn mình dưới một tảng đá trong một khu rừng nhỏ ở miền trung Barbados.
"Khi bạn đã quá quen với việc tìm kiếm thứ gì đó mãi mà không thấy, bạn sẽ vô cùng kinh ngạc khi thực sự tìm thấy nó," ông Springer chia sẻ. Việc xác nhận danh tính của con rắn đòi hỏi phải kiểm tra bằng kính hiển vi để phân biệt nó với một loài xâm lấn có vẻ ngoài tương tự.
Lời Kêu Gọi Bảo Tồn Khẩn Cấp
Sự tái xuất hiện của rắn chỉ Barbados mang một ý nghĩa vô cùng to lớn. Barbados là một quốc đảo có mật độ dân số cao và đã mất hơn 95% diện tích rừng nguyên sinh do quá trình đô thị hóa và nông nghiệp. Môi trường sống phù hợp cho loài rắn này hiện chỉ còn lại vài kilômét vuông, khiến chúng đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng cực kỳ cao.
Nhiều loài đặc hữu của Barbados, như rắn săn mồi Barbados và thằn lằn bóng Barbados, đã bị tuyệt chủng. Do đó, việc tìm lại được rắn chỉ Barbados được xem là một tia hy vọng, một biểu tượng cho sự kiên cường của tự nhiên và là động lực mạnh mẽ để đẩy mạnh các nỗ lực bảo tồn.
Ông Springer nhấn mạnh: "Việc tái phát hiện loài rắn chỉ cũng là một lời kêu gọi tất cả chúng ta, những người dân Barbados, rằng những khu rừng còn lại rất đặc biệt và cần được bảo vệ. Không chỉ cho loài rắn chỉ, mà còn cho các loài thực vật, động vật khác và cho cả di sản của chúng ta."
Các nhà khoa học hy vọng rằng sự chú ý từ câu chuyện này sẽ giúp thúc đẩy việc thành lập các khu bảo tồn, bảo vệ nghiêm ngặt những mảnh rừng cuối cùng, đảm bảo tương lai không chỉ cho loài rắn nhỏ nhất thế giới mà còn cho toàn bộ đa dạng sinh học độc đáo của Barbados.
