ChiaSeDaily - Khi chúng ta đang bận rộn với cuộc sống thường nhật, ở một nơi xa xôi ngoài rìa Hệ Mặt Trời, một trong những sứ giả cô độc và lâu đời nhất của nhân loại vừa gửi về một lời nhắn bí ẩn, thách thức trí tuệ của các nhà khoa học và khơi gợi lại những câu hỏi sâu sắc về giới hạn của công nghệ. Tàu vũ trụ Voyager 1, sau gần 48 năm du hành, đã đột ngột gửi về những tín hiệu vô nghĩa, mở ra một cuộc "cấp cứu" từ xa ngoạn mục và cho chúng ta những bài học vô giá.
Phóng lên từ năm 1977, Voyager 1 là vật thể nhân tạo đã đi xa nhất khỏi Trái Đất, hiện đang ở cách chúng ta hơn 24 tỷ km. Ở khoảng cách đó, một tín hiệu vô tuyến phải mất đến 22,5 giờ để về đến Trái Đất. Nhưng vào cuối năm 2023, trung tâm điều khiển tại Phòng Thí nghiệm Sức đẩy Phản lực (JPL) của NASA bắt đầu nhận được những dữ liệu kỳ lạ: một chuỗi tín hiệu lặp đi lặp lại vô nghĩa, giống như một chiếc đĩa bị xước. Con tàu vẫn "sống", nhưng không còn "nói" một cách mạch lạc.
Lời Nhắn Từ Cõi Hư Vô
Trong nhiều tháng, các kỹ sư của NASA đã phải đối mặt với một trong những thách thức khó khăn nhất sự nghiệp. Họ đang cố gắng "sửa chữa" một máy tính có công nghệ từ những năm 1970, nằm cách xa hàng chục tỷ cây số. Mỗi lần gửi một lệnh đi và chờ phản hồi về đã mất gần hai ngày.
"Chúng tôi phải trở thành những nhà điều tra từ xa," một kỹ sư trong đội ngũ Voyager chia sẻ. "Chúng tôi không có cách nào để 'chạm' vào con tàu, mọi thứ phải được suy luận từ những dòng mã vô hồn mà nó gửi về."
Sau nhiều nỗ lực, họ quyết định gửi một lệnh "chọc" (poke) đặc biệt đến Hệ thống Dữ liệu Chuyến bay (FDS) của con tàu, yêu cầu nó gửi về một bản kết xuất toàn bộ bộ nhớ. Và manh mối đã xuất hiện. Họ phát hiện ra rằng một con chip nhớ duy nhất trong FDS đã bị hỏng. Chỉ 3% bộ nhớ của con chip này bị lỗi, nhưng nó lại chứa đoạn mã quan trọng có nhiệm vụ đóng gói dữ liệu khoa học và kỹ thuật trước khi gửi về Trái Đất. Vì đoạn mã này bị hỏng, nên tất cả dữ liệu gửi đi đều trở nên lộn xộn.
Bài Học Về Độ Bền và Những Câu Hỏi Mới
Việc xác định được nguyên nhân đã là một kỳ tích, nhưng sửa chữa nó còn khó hơn. Các kỹ sư đã nghĩ ra một giải pháp vô cùng thông minh: vì không thể sửa con chip hỏng, họ sẽ di chuyển đoạn mã bị ảnh hưởng ra khỏi đó. Họ đã lập trình lại FDS để "cắt" đoạn mã quan trọng thành nhiều phần nhỏ và lưu trữ chúng vào các vị trí khác nhau còn trống trong bộ nhớ. Đó là một cuộc "phẫu thuật" phần mềm từ xa tinh vi và đầy rủi ro.
Và vào tháng 4 năm 2024, phép màu đã xảy ra. Voyager 1 bắt đầu gửi về những tín hiệu kỹ thuật mạch lạc. Đến tháng 5, dữ liệu khoa học đầu tiên sau nhiều tháng im lặng đã về đến Trái Đất. "Lão tàu" đã hồi sinh.
Sự kiện này đặt ra những câu hỏi quan trọng:
Độ bền của công nghệ: Làm thế nào một con tàu vũ trụ với công nghệ gần 50 năm tuổi có thể sống sót và hoạt động trong môi trường khắc nghiệt của không gian liên sao (bức xạ vũ trụ, nhiệt độ cực lạnh)? Điều này cho thấy một tiêu chuẩn thiết kế và kỹ thuật đáng kinh ngạc.
Môi trường không gian sâu: Điều gì đã làm hỏng con chip? Có phải nó chỉ đơn giản là đã quá "già", hay nó đã bị một hạt bức xạ vũ trụ năng lượng cao bắn trúng? Nếu là do bức xạ, nó cho chúng ta thêm dữ liệu quý giá về sự nguy hiểm của môi trường bên ngoài Hệ Mặt Trời.
Từ trái đất, chúng ta có thể không nhìn thấy Voyager 1, nhưng câu chuyện của nó là một lời nhắc nhở đầy cảm hứng về sự tò mò, bền bỉ và khát vọng khám phá của con người. Mỗi tín hiệu nhận được từ "lão tàu" này, dù hoàn hảo hay lỗi, đều là một bài học vô giá được gửi về từ cõi sâu thẳm của vũ trụ.
