Bức ảnh lấp lánh này, được chụp bởi Kính viễn vọng Không gian Hubble, cho chúng ta thấy trung tâm của cụm sao cầu ngoạn mục có tên là Messier 4. Sức mạnh của Hubble đã phân giải cụm sao này thành vô số những quả cầu phát sáng rực rỡ, mỗi quả cầu là một lò phản ứng hạt nhân khổng lồ.
Messier 4 (còn gọi là M4) có vị trí tương đối gần chúng ta, chỉ cách khoảng 7.200 năm ánh sáng, khiến nó trở thành một đối tượng lý tưởng cho các nhà thiên văn học nghiên cứu. Cụm sao này chứa hàng chục nghìn ngôi sao và là một trong những hệ thống sao cổ xưa nhất trong Dải Ngân hà của chúng ta.
Kính Hubble và "Người Kế Nhiệm" James Webb: Những Cặp Mắt Vươn Tới Vũ Trụ
Những hình ảnh mang tính biểu tượng như bức ảnh về Messier 4 là di sản của Kính viễn vọng Không gian Hubble. Trong hơn ba thập kỷ, Hubble đã là con mắt của nhân loại trong vũ trụ, quan sát chủ yếu ở bước sóng ánh sáng khả kiến và tia cực tím.
Tuy nhiên, giờ đây, khoa học thiên văn đã bước sang một kỷ nguyên mới với Kính viễn vọng Không gian James Webb (JWST), người kế nhiệm mạnh mẽ hơn của Hubble. Sức mạnh vượt trội của Webb nằm ở khả năng quan sát vũ trụ bằng ánh sáng hồng ngoại.
Nếu Hubble là một đôi mắt siêu tinh tường, thì Webb giống như một cặp kính nhìn xuyên thấu, cho phép các nhà khoa học:
Nhìn xuyên qua bụi vũ trụ: Ánh sáng hồng ngoại có thể đi qua những đám mây khí và bụi dày đặc mà ánh sáng thường không thể xuyên qua. Điều này cho phép Webb nhìn thẳng vào những "vườn ươm sao", nơi các ngôi sao và hành tinh mới đang hình thành.
Nhìn về quá khứ xa xôi: Do sự giãn nở của vũ trụ, ánh sáng từ những ngôi sao và thiên hà đầu tiên đã bị "dịch chuyển đỏ" sang vùng hồng ngoại. Webb được thiết kế đặc biệt để bắt lấy thứ ánh sáng cổ xưa này, hoạt động như một cỗ máy thời gian thực thụ.
Phân tích khí quyển ngoại hành tinh: Webb có thể phân tích ánh sáng đi qua bầu khí quyển của các hành tinh xa xôi, tìm kiếm dấu hiệu của nước, metan và các chất khí khác, mở ra hy vọng tìm kiếm sự sống ngoài Trái Đất.
Với chiếc gương chính khổng lồ (lớn gần gấp 3 lần Hubble), Webb có thể nhìn thấy những vật thể mờ hơn và xa hơn bao giờ hết, hứa hẹn sẽ tiếp tục làm sáng tỏ những bí ẩn của các vật thể như Messier 4 theo những cách mà chúng ta chưa từng thấy.
Ngôi Nhà Của Những Ngôi Sao Cổ Xưa
Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của Messier 4 là nó chứa một số lượng lớn các sao lùn trắng – những lõi sao cổ đại, đang hấp hối mà các lớp bên ngoài của chúng đã trôi dạt vào không gian. Sự hiện diện của những ngôi sao "già cỗi" này là minh chứng cho tuổi đời đáng kinh ngạc của cụm sao.
Khám Phá Kinh Ngạc: Hành Tinh Già Gấp Ba Lần Hệ Mặt Trời
Vào tháng 7 năm 2003, Hubble đã góp phần vào một khám phá chấn động: việc tìm thấy một hành tinh có tên là PSR B1620-26 b ngay trong cụm sao này.
Tuổi Đời Ngoạn Mục: Hành tinh này được ước tính có tuổi đời khoảng 13 tỷ năm, gần gấp ba lần tuổi của Hệ Mặt Trời (4.6 tỷ năm). Nó là một trong những hành tinh lâu đời nhất từng được phát hiện, được hình thành chỉ một thời gian ngắn sau Vụ nổ Big Bang.
Quỹ Đạo Kỳ Lạ: PSR B1620-26 b có khối lượng gấp 2.5 lần Sao Mộc và có một quỹ đạo cực kỳ bất thường. Nó quay quanh một hệ sao đôi bao gồm một sao lùn trắng và một sao xung (pulsar), một loại sao neutron quay cực nhanh.
Hướng Dẫn Cho Người Yêu Thiên Văn
Nếu bạn là một người yêu thích ngắm sao, bạn có thể tự mình tìm thấy Messier 4 trên bầu trời đêm.
Dụng cụ: Sử dụng ống nhòm hoặc một kính thiên văn nhỏ.
Vị trí: Hãy quét bầu trời ở khu vực gần ngôi sao màu cam đỏ rực rỡ có tên là Antares, ngôi sao sáng nhất trong chòm sao Bọ Cạp (Thiên Yết - Scorpus).
Hình ảnh quan sát: Qua thị kính của bạn, nó sẽ hiện ra như một quả cầu ánh sáng mờ ảo, một đốm sáng mờ tập trung nhiều ngôi sao nhỏ li ti.
