BlogTheanh (06/9/2025): Một nghiên cứu đột phá từ Đại học Tel Aviv đã cung cấp bằng chứng thực nghiệm trực tiếp đầu tiên cho thấy thực vật và côn trùng giao tiếp với nhau thông qua âm thanh. Dưới sự hướng dẫn của Yossi Yovel và Lilach Hadany, nhóm nghiên cứu do Rya Seltzer và Guy Zer Eshel dẫn đầu đã chỉ ra rằng cây cối khi bị căng thẳng không chỉ chịu đựng trong im lặng—chúng thực sự phát ra tín hiệu siêu âm.
Khi cây cà chua trải qua tình trạng căng thẳng do thiếu nước, chúng phát ra những tiếng "tách" ở tần số cao, có khả-năng gây ra bởi hiện tượng xâm thực (cavitation)—những bong bóng khí nhỏ hình thành và vỡ ra bên trong hệ thống mạch dẫn của chúng. Mặc dù con người không thể nghe thấy những âm thanh này, nhiều loài bướm đêm và các loài côn trùng khác lại có thể, nhờ vào cơ quan thính giác nhạy bén của chúng.
Để kiểm tra hiệu quả, các nhà nghiên cứu đã đặt những con bướm đêm cái vào hai chiếc hộp: một hộp có bản ghi âm thanh của cây bị căng thẳng và một hộp im lặng. Lúc đầu, những con bướm bị thu hút bởi chiếc hộp "ồn ào", cho thấy âm thanh này báo hiệu sự hiện diện của một vật chủ sống. Nhưng khi được cho tiếp xúc với cây thật, hành vi của chúng đã thay đổi: đối mặt với hai cây cà chua khỏe mạnh, một cây được ghép với âm thanh căng thẳng và một cây im lặng, những con bướm đêm đã liên tục đẻ trứng lên cây "yên tĩnh".
Khi khả năng nghe của côn trùng bị loại bỏ, sự ưu tiên này đã biến mất—khẳng định rằng các tín hiệu âm thanh đã định hình trực tiếp lựa chọn của chúng.
Hàm ý của nghiên cứu này là rất lớn. Nó khám phá ra một kênh cảm giác hoàn toàn mới trong tương tác giữa thực vật và côn trùng. Ngoài lĩnh vực sinh học thuần túy, nó còn gợi ý về các ứng dụng trong nông nghiệp: bằng cách bắt chước hoặc làm gián đoạn những âm thanh căng thẳng này, một ngày nào đó nông dân có thể định hướng hành vi của sâu bệnh và bảo vệ mùa màng mà không cần phụ thuộc nhiều vào hóa chất.
Những gì chúng ta từng nghĩ là một thảm thực vật im lặng, trên thực tế, có thể đang náo nhiệt với những cuộc trò chuyện ẩn giấu—con người không thể nghe thấy, nhưng lại vô cùng quan trọng trong thế giới tự nhiên.
Thế Anh
